De Vrijplaatsmethode is een holistische, transformatieve coachingmethode op basis van ontspanning, zelfsturing en een zingevende benadering. De systemische, ruimtelijke werkwijze creëert bij de cliënt de innerlijke ruimte, het zelfvertrouwen en de kracht om uiteindelijk zelf zijn situatie in goede banen te leiden. De methode en interventie bieden effectieve hulp en ondersteuning bij (ernstig) innerlijk en uiterlijk conflict en is ontwikkeld door drs. Alexandra W.M. van Smoorenburg.  

Kernmerken van de Vrijplaatsmethode

Kenmerkend voor de Vrijplaatsmethode zijn de volgende aspecten: veiligheid, ontspanning, de Vrije Positie, zelfzorg, zelfsturing, creativiteit en zingeving. Hieronder een korte toelichting: 

Veiligheid

Veiligheid is de basisvoorwaarde voor het oplossen van problemen. Zonder veiligheid komt het hele verhaal niet op tafel en zullen er geen noemenswaardige resultaten zijn. Vandaar de keuze voor de naam 'Vrijplaatsmethode'. Het woord vrijplaats betekent immers ‘veilige haven’ of 'toevluchtsoord'.  

Het serviceconcept van de Vrijplaats^® optimaliseert het gevoel van veiligheid. Dit met behulp van houdingsaspecten van de coach, voorwaarden en werkafspraken (uiterlijke veiligheid), maar door coachees te helpen de veilige plek in zichzelf te vinden en cultiveren. En van daaruit hun probleem op te lossen. (innerlijke veiligheid)  

Ontspanning

Conflicten en problemen lossen sneller en beter op door ontspanning en neutraliteit. In de Vrijplaats maken we dan ook functioneel gebruik van ontspanningsoefeningen. Ontspanning helpt mensen afstand te nemen van hun gedachten, gevoelens en gedragingen, wat nodig is voor zelfreflectie. 

Zelfreflectie 

Conflicten waar men maar geen greep op lijkt te krijgen worden meestal gevoed door een onbewust innerlijk conflict. Oplossing van dat onbewuste innerlijke conflict helpt bij de oplossing van het uiterlijke conflict. Het is dus zaak zelfkennis te vergaren. In de Vrijplaats^® leren coachees een (niet-bedreigende) techniek voor zelfreflectie die tot het nemen van verantwoordelijkheid en zelfkennis leidt.  

Zelfsturing 

Rondom conflict wordt veel advies gevraagd en gegeven, maar helaas heeft dit weinig tot geen resultaat. Voor conflictoplossing is zelfsturing/zelfadvies essentieel. De taak van de coach is ervoor te zorgen dat dit een gewogen zelfadvies is. De coachee dient zelf het gevoel te hebben dat zijn strategie iets oplevert, haalbaar en mogelijk is. Om succesvol te zijn dient hij volledig achter zijn keuze(s) en strategie te kunnen staan. 

Zelfsturing gaat over keuzes maken en koers houden. Wat een gelaagd proces is. Dat behalve zelfkennis ook emotionele zelfzorg, wijsheid en kracht vereist. Vaak moeten mensen nog leren hoe hun eigen bronnen hierbij te gebruiken. In de Vrijplaats leert men dit stap voor stap. 

Zelfzorg

Een goed en redelijk gesprek voeren is lastig als je nog vol zit met (onderdrukte) negatieve emoties. Daarom krijgt de coachee in de Vrijplaats oefeningen aangereikt om zijn emoties versneld te reguleren en helen. Dit helpt hem de strijd los te laten en daadwerkelijk het  gesprek aan te gaan. 

Creativiteit
Om contact te maken met onbewuste gedachten en gevoelens maakt de Vrijplaatsmethode gebruik van transformatieve coachingtechnieken, die heldere beelden genereren van zowel het innerlijke conflict, als van de kansen en mogelijkheden die zich aandienen. Deze innerlijk beelden werken heel verhelderend en bekrachtigen de coachee. 

Zingeving

Een van de uitgangspunten van de Vrijplaatsmethode is dat een conflict een hulpmiddeltje van de natuur is om verder te groeien. Het leert ons precies wat de beste volgende stap op ons pad moet zijn. Een dergelijke zingevende benadering leidt o.a. tot het benutten van conflict. 

Het Zelfsturingtool 

De Vrijplaatsmethode maakt gebruik van een ruimtelijk tool - het Vrijplaatstool - dat mensen snel overzicht, inzicht en richting geeft. Met behulp van het Vrijplaatstool gaan coachees vanuit verschillende invalshoeken en niveaus op hun probleem reflecteren, waardoor zijn perspectief verbreedt en nieuwe, haalbare mogelijkheden zichtbaar worden. Het maakt de coachee bewust van zijn mentale en emotionele onderstromen en helpt hem conclusies te trekken en zichzelf te adviseren. Ook biedt het tool houvast bij emotionele zelfzorg en communicatie. Een uiterst waardevol hulpmiddel dus!

Een spirituele methode? 

Ja en nee.
Ja, omdat er binnen de methodiek een centrale plek is ingeruimd voor de transpersoonlijke dimensie in de mens, om van daaruit het leven te dragen. Die centrale plek wordt 'de Vrije Positie' genoemd, welke middenin het veld van de persoonlijkheid van de coachee is gelegen.

De coachee mag echter voor zichzelf bepalen of hij deze plek de betekenis wil meegeven van zijn 'objectieve, neutrale ik', dan wel van zijn 'spirituele ik' (zijn Niet-Zelf, of Hoger Zelf) en/of zijn connectie met de spirituele bron (God, Allah, Tao, de Leegte, Atman).
De Vrije Positie betreft in alle gevallen de innerlijke plek waar geen oordeel is, en waar men (dus) veilig is voor zichzelf. 

Inspiratiebronnen

De Vrijplaatsmethode is geinspireerd door denkbeelden uit o.a. de Psychosynthese (Assagioli), Biodynamische Psychologie (Boyesen), Focusing (Gendlin), Jungiaanse psychotherapie, NLP (Grindler en Bandler), Systeemkunde (Jan In 't Veld), het Boedhisme (Chögyam Trungpa), het Soefisme (Atum O'Kane) en Pranic Healing (Master Choa Kok Sui).