De Vrijplaatsmethode is een transformatieve conflict- & lifecoachingmethode op basis van ontspanning, zelfsturing en een zingevende benadering. De systemische, ruimtelijke werkwijze creëert bij de cliënt de innerlijke ruimte, het zelfvertrouwen en de kracht om zelf zijn situatie in goede banen te leiden. De methode is ontwikkeld door drs. Alexandra van Smoorenburg.  

Kernmerken van de Vrijplaatsmethode

Kenmerkend voor de Vrijplaatsmethode zijn de volgende aspecten: veiligheid, ontspanning, de Vrije Positie, zelfzorg, zelfsturing en zingeving. Hieronder een korte toelichting: 

Veiligheid

Veiligheid is de basisvoorwaarde voor het oplossen van problemen. Zonder veiligheid kunnen mensen zichzelf niet laten zien en zullen er geen noemenswaardige resultaten zijn. Vandaar de naam Vrijplaatsmethode. Het woord ‘vrijplaats’ betekent immers ‘veilige haven’ of 'toevluchtsoord'.  

Het serviceconcept van de Vrijplaats^® optimaliseert het gevoel van veiligheid. Een vrijplaatscoach deelt dan ook geen informatie over de coachee met derden, ook niet als die derde toevallig de betalende partij is. Met hulp van heldere communicatieformats wordt de coachee geholpen zèlf die informatie te verstrekken, al dan niet in aanwezigheid van de coach. Maar veiligheid zit niet alleen in voorwaarden en werkafspraken: voor een belangrijk deel zit deze  in mensen zelf. Een vrijplaatscoach leert zijn coachees die veilige plek in zichzelf te vinden en cultiveren, en van daaruit zijn probleem op te lossen. 

Ontspanning

Conflicten en problemen lossen sneller en beter op door ontspanning en neutraliteit. Ontspanning is superbelangrijk in relatie tot zelfreflectie. Door ontspanning kunnen mensen afstand nemen tot hun gedachten, gevoelens en gedragingen. Om mensen in contact te brengen met (de energie van) de veilige, neutrale plek in zichzelf wordt er in de Vrijplaats functioneel gebruik gemaakt van ontspanningsoefeningen. Binnen de methode wordt die innerlijke veilige plek 'de Vrije Positie', of 'Innerlijke Vrijplaats' genoemd. 

Zelfreflectie 

Conflicten waar men maar geen greep op lijkt te krijgen worden bijna altijd gevoed door een onbewust innerlijk conflict. De oplossing van dat laatste geeft inzicht en faciliteert de oplossing van het uiterlijke conflict. Het is dus zaak zelfkennis te vergaren. Zonder zelfkennis (d.w.z. zicht op eigen behoeften, belemmeringen, motivaties, waarden, drijfveren en gedrag) is het nauwelijks mogelijk om 'de ander' mee te nemen in een bepaalde oplossing. In de Vrijplaats^® leren coachees een techniek voor effectieve zelfreflectie.  

Zelfsturing 

Daarnaast is zelfsturing essentieel voor conflictoplossing. De coachee moet zelf het gevoel  hebben dat datgene waar hij voor gaat hem iets oplevert, haalbaar en mogelijk is. Om succesvol te zijn dient hij volledig achter zijn keuze(s) en strategie te kunnen staan. En dus is het de kunst hem zijn eigen conclusies te laten trekken en zichzelf te laten adviseren. Alleen zo lukt het hem zijn slachtofferschap achter zich te laten. 

Zelfsturing gaat over keuzes maken en koers houden. En dat is geen eenduidig proces. Want het vereist behalve zelfkennis ook emotionele zelfzorg, wijsheid en kracht. Veel mensen moeten nog leren deze bronnen te gebruiken hierbij. De Vrijplaatsmethodiek brengt hen dit stap voor stap bij. 

Zelfzorg

Vol negatieve emoties is het lastig goede en redelijke gesprekken te voeren. Daarom krijgt de coachee in de Vrijplaats handvaten aangereikt om zijn emoties te reguleren en helen. Dit helpt hem de strijd los te laten en daadwerkelijk 'het goede gesprek' te voeren. 

Zingeving

Een van de uitgangspunten van de Vrijplaatsmethode is dat een conflict een hulpmiddeltje van de natuur is om verder te groeien. Het leert ons precies wat de beste volgende stap op ons pad moet zijn. Een dergelijke zingevende benadering leidt o.a. tot het benutten van conflict. 

Het Zelfsturingtool 

De Vrijplaatsmethode maakt gebruik van een ruimtelijk zelfsturingtool, het Vrijplaatstool, dat snel overzicht, inzicht en richting geeft. Het laat de coachee vanuit verschillende invalshoeken en niveaus op zijn probleem reflecteren, waardoor zijn perspectief verbreedt en nieuwe, haalbare mogelijkheden zichtbaar worden. Het maakt de coachee bewust van zijn mentale en emotionele onderstromen en helpt hem conclusies te trekken en zichzelf te adviseren. Ook biedt het tool houvast bij emotionele zelfzorg en communicatie. Een uiterst waardevol hulpmiddel dus!

Een spirituele methode? 

Ja en nee. Ja, omdat er binnen de methodiek een centrale plek is ingeruimd voor de transpersoonlijke dimensie in de mens, om van daaruit het leven te dragen. Die centrale plek wordt 'de Vrije Positie' genoemd, welke middenin het veld van de persoonlijkheid van de coachee is gelegen. De coachee mag voor zichzelf bepalen of hij deze plek de betekenis wil meegeven van zijn 'neutrale ik', dan wel van zijn 'spirituele ik' (bv zijn Hogere Zelf, of zijn Ziel) en/of zijn connectie met de spirituele bron (God, Allah, Tao, de Leegte, Atman). De Vrije Positie betreft in alle gevallen de plek in zichzelf waar geen oordeel is en hij veilig is voor zichzelf. 

Inspiratiebronnen

De Vrijplaatsmethode is geinspireerd door denkbeelden uit o.a. de Psychosynthese (Assagioli), Biodynamische Psychologie (Boyesen), Focussing (Gendlin), Jungiaanse psychotherapie, NLP (Grindler en Bandler), Systeemkunde (Jan In 't Veld), het boeddhisme (Chögyam Trungpa), het soefisme (Atum O'Kane) en Pranic Healing (Master Choa Kok Sui).