Wettelijke basis voorkomen en bestrijden van PSA
Met enige trots kan ik zeggen dat Paul Sträter en ik de eersten in Nederland waren die zich specialiseerden in het terugdringen van psychosociale arbeidsbelasting. Wij begonnen daar namelijk al in 1999 mee, via het re-integratiebureau Human Basics. Alleen bestond dat woord toen nog niet en spraken wij destijds van 'meervoudige problematiek', 'spanningsverzuim' en 'conflictverzuim'.
In 2006 - nog voor de wetgeving - konden wij het probleem reeds loepzuiver adresseren en hadden wij een succesvolle integrale begeleidingsmethode ontwikkeld: de Vrijplaats®. Dat jaar schreef ik er mijn eerste artikel over: Psychosociale Arbeidsbelasting: een 'nieuw' arborisico en in 2007: P&O en Psychosociale Arbeidsbelasting: de logistiek van de oplossing.
De Arbowet over psychosociale arbeidsbelasting
In de vernieuwde arbowet van 1 januari 2007 wordt expliciet aan werkgevers en werknemers opdracht gegeven om gezamenlijk vorm te geven aan het arbobeleid waaronder PSA. Doel van de arbowet is het creëren van een veilige werkplek waar mensen hun werk kunnen doen met een minimum aan psychische en fysieke schade. Het blijkt dat een groot deel van de werknemers die arbeidsongeschikt raken op grond van psychische klachten, langdurig zijn blootgesteld aan PSA. Daarom wil de wetgever dat er extra aandacht wordt besteed aan de onderwerpen seksuele intimidatie, agressie, geweld, pesten en werkdruk.Deze dienen actief voorkomen en bestreden te worden.
Artikelen uit de wet
Arbowet Artikel 1.3 e
Psychosociale arbeidsbelasting: de factoren seksuele intimidatie, agressie en geweld, pesten en werkdruk in de arbeidssituatie die stress teweeg brengen
Arbowet Artikel 1.3 f
Stress: een toestand die als negatief ervaren lichamelijke, psychische of sociale gevolgen heeft
Arbowet Artikel 3.1 c
De inrichting van de arbeidsplaatsen, de werkmethoden en de bij de arbeid gebruikte arbeidsmiddelen alsmede de arbeidsinhoud worden zoveel als redelijkerwijs kan worden gevergd aan de persoonlijke eigenschappen van werknemers aangepast
Arbowet Artikel 3.1 d
Monotone en tempogebonden arbeid wordt, zoveel als redelijkerwijs kan worden gevergd, vermeden dan wel, indien dat niet mogelijk is, beperkt
Arbowet Artikel. 3.2
De werkgever voert, binnen het algemeen arbeidsomstandighedenbeleid, een beleid gericht op voorkoming en indien dat niet mogelijk is beperking van psychosociale arbeidsbelasting.
Arbobesluit Afdeling 4, Art. 2.15 lid 1
Indien werknemers worden of kunnen worden blootgesteld aan psychosociale arbeidsbelasting worden in het kader van de risico-inventarisatie en -evaluatie, bedoeld in artikel 5 van de wet, de risico’s ten aanzien van psychosociale arbeidsbelasting beoordeeld en worden in het plan van aanpak, bedoeld in artikel 5 van de wet, met inachtneming van de stand van de wetenschap maatregelen vastgesteld en uitgevoerd om psychosociale arbeidsbelasting te voorkomen of indien dat niet mogelijk is te beperken.
Arbobesluit Afdeling 4, Art. 2.15 lid 2
Aan werknemers die arbeid verrichten waarbij gevaar bestaat voor blootstelling aan psychosociale belasting wordt voorlichting en onderricht gegeven over de risico’s voor psychosociale arbeidsbelasting alsmede over de maatregelen die er op zijn gericht die belasting te voorkomen of te beperken.
Een organisatie voldoet aan de wettelijke regels als:
- er een protocol ongewenste omgangsvormen isen gehanteerd wordt
- er een interne of externe vertrouwenspersoon benoemd is
- er een klachtencommissie is
- men jaarlijks in samenspraak met het personeelde actuele psychosociale arbeidsrisico’s inventariseert en de maatregelen hiertegen formeel laat opnemen in de (verplichte) Risico Inventarisatie en Evaluatie (RIE).
Voor meer informatie van het Ministerie van Sociale Zaken, volg deze link.
Eerder verschenen E-zines
januari 2019
Blog: Hieraan merk je dat je perfectionisme je in de weg zit
December 2018
Vlog: Zelfliefde is niet egoistisch
Oktober 2018
Vlog: De ergste pestkop ooit
Juni 2018
Blog: 7 tips als alles tegenzit
Mei 2018
Poll: Poll over coachen bij conflict voor coaches, vertrouwenspersonen en mediators
April 2018
Blog: Zo beoefen je mindfulness tijdens een ruzie
Maart 2018
Blog: Lente Stadsretraite in Amsterdam van 30 mrt t/m 5 april
Vlog: De angst voor het geven van negatieve feedback doorbreken
Kijktip docu: We werken ons kapot
Januari 2018: Thema Omgaan met leegtegevoelens
Vlog: Voorbij werkdruk en werkstress: Omgaan met gevoelens van leegte
Nieuws: Over ons nieuwe lifecoachingprogramma dat gekoppeld is aan de seizoenen.
December 2017: Thema Conflicthantering Ninja-Style
Vlog: Kerstwens De Vrijplaatscoach 2017
Blog: Conflicthantering Ninja-Style
Nieuw: een Jaartraject Conflicthantering Ninja Style voor zelfsturende teams
November 2017: Thema Conflictmanagement
Blog: Conflictmanagement: 7 tips voor een effectievere aanpak
April 2017: Thema Conflictvaardigheid
Blog: Conflicthantering: 10 praktische tips
Nieuws: Over de opname van de bedrijfsfilm van De Vrijplaatscoach, o.a. met de vrijwilligers van Vrijplaats Amsterdam
Januari 2017: Thema Assertiviteit
Blog: Wel of niet het conflict aangaan op het werk
Interview met Brenda Serree van Bewust Amsterdam
Augustus: Thema Conflictbevrijding
Blog: Hoe om te gaan met onoplosbaar conflict (tips)
Nieuws: Certificaatuitreiking aan 21 nieuwe Vrijplaatscoaches, bijgewoond door wethouder Nevin Özutok van Stadsdeel Oost en Jette Bolle, beleidsmedewerker Zorg van de Gemeente Amsterdam
Mei 2016: Thema Leiderschap
Blog: Van bazig doen naar leiding geven
Nieuws: Vrijplaats Amsterdam werkt samen met Amsterdamse welzijnsinstellingen Dynamo, Puur Zuid en Civic
Februari 2016: Thema Vluchtgedrag
Blog: Confrontatieangst en hoe je er in 5 stappen van af komt
Nieuws: Inzet 25 vrijplaatscoaches voor mantelzorgondersteuning in Amsterdam Oost
Januari 2016: Thema Psychosociale arbeidsbelasting
Blog: Drie adviezen om psychosociale arbeidsbelasting terug te dringen in de Zorg
24-12-2015: Thema Geboorte en dood
Blog: Waar het om gaat
1-12-2015 Thema: Compassie
Blog: Compassie in tijden van conflict
15-11-2015 Thema: Stress
Blog: Teveel stress beschadigt je hersenen
15-10-2015 Thema: Depressieve gevoelens
Blog: Ontmoet je schaduw
1-10-2015 Thema: Grenzen stellen
Blog: Tolerantie als valkuil
Artikel: Jaarplan Overheid mbt terugdringen psa in Zorg en Welzijn 2016
15-9-2015 Thema: Carrierehobbels
Blog: Baan opzeggen of niet?
1-9-2015 Thema: Conflict hanteren
Blog: Hoe maak je van een conflict een kans?
Interview in Mug Magazine: Een mijder wordt niet zomaar een assertieve strijder
1-7-2015 Thema: Hulp vragen
Blog: De eerste stap bij conflict op het werk
Video: Tv-uitzending Vrijplaats Amsterdam: gratis conflictcoaching in Amsterdam-Zuid
15-4-2015 Thema: Sorry zeggen
Blog: Fout gemaakt op je werk? Een goed excuus maak je zo.
1-4-2015 Thema: Vrijplaats Amsterdam
Blog: Feest! 11 gecertificeerde Vrijplaats Conflictcoaches
15-3-2015: Thema Nieuwtjes
Blog: Met mijn stem op de radio. Over het UVA-conflict.
Nieuws: Start vrijwilligersproject Vrijplaats Amsterdam: Gratis Conflictcoaching voor Minima
Aanbod: Gratis workshop Conflictcoaching voor Vrijwilligers
Aanbod: Stadsretreat Amsterdam, van 30 maart t/m 8 april
1-3-2015: Thema Zelfzorg
Blog: Bij jezelf blijven in conflict kan ook een struikelblok zijn!
Video: Blijf bij jezelf, een kort filmpje
15-2-2015: Thema Verlangen
Blog: ‘Kies jij maar.’ Over beschadigd verlangen
Blog: De kracht van verlangen. En 7 tips om ze te vervullen.
Nieuws: Herinspecties in de Zorg en Welzijnsector
1-2-2015 Thema Conflicthantering
Blog: Meebewegen, of grenzen stellen?
15-1-2015 Thema: Sociale veiligheid op de werkvloer
Blog: Ontslag door grievende uitingen op sociale media
Gedicht: De tijd is onze vijand niet
1-1-2015 Thema: Communicatie
Blog: Binnenkort een functioneringsgesprek?
15-12-2014 Thema: Vrede
Blog: Innerlijke vrede: tips om voorbij het verwijt te komen
1-12-2014 Thema: Conflictbeleid
Artikel: Anti-agressiebeleid: een krachtige impuls voor cultuurverandering
15-11-2014 Thema: Zelfsturing / PSA
Blog: Hoe krijg ik helder wat ik wil?
Nieuwsfeit: Verzuimkosten psychosociale arbeidsbelasting ruim 2 miljard (+ factsheet TNO over psa)
15-10-2014 Thema: Conflicthantering
Blog: 5 tips om bij jezelf te blijven tijdens een ruzie
Blog: Vrijplaats Amsterdam: gratis conflictcoaching voor minima.
Uitnodiging: 10-daagse retraite in Amsterdam
1-10-2014 Thema: Vergeving
Blog: Mijn collega's vergeven? Ammehoela!
Verhaal: Over vergeving en sorry zeggen.
Artikel: Argumenten om je werkdruk bespreekbaar te maken (mbv online tool)
15-9-2014 Thema: Verbinding
Blog: De onderschatte kracht van vriendelijkheid op de werkvloer
Verhaaltje: Ruzie met je beste vriend
Video: Leuk filmpje over de kracht van empathie
Blog: Over weerstand en acceptatie
Blog: Werkstress: de vuile was van de organisatie
1-9-2014 Thema: Conflictmanagement
Blog: Conflict op werkvloer: maak jij ze erger?
Artikel: PSA herkennen en aanpakken Met links naar online tools!
Nieuws: Misstanden op werk worden lang niet altijd gemeld
1-8-2014 Thema: Mindfulness
Artikel: Mindful conflictcoaching Over hoe wij mindfulness in onze methode geintegreerd hebben.
Nieuws: Seksuele intimidatie meestal door externe
15-7-2014 Thema: Overgave
Casus: Moeizame re-integratie? De magie van overgave. Hierin lees je meer over 'the dark night of the soul'.
Nieuws: Psychosociale Arbeidsbelasting Zorg blijft aandachtspunt
1-7-2014 Thema: Grenzen stellen
Artikel: 'Nee zeggen’ moeilijk? Zo kom je er van af Ontdek welke alternatief jou gaat helpen.
Uitnodiging: gratis training Conflictcoaching voor vrijwilligers bij de Vrijwilligersacademie Amsterdam-Zuid.
Nieuws: Introductie van het sociale project Vrijplaats Amsterdam.
Een eerste reactie op de VIP-dagen Conflicthantering.
Nieuws: Psychosociale Arbeidsbelasting Zorg blijft aandachtspunt
10-6-2014 Thema: Wijsheid
Blog: Massaontslag. Hoe ga je er mee om als het je treft? Hoe ga je om met een situatie die je niet kunt veranderen? Boor je wijsheid aan!
Artikel: Zo herken je werkstress
15-5-2014 Thema: Moed
Casus: Help, ik durf het conflict niet aan te gaan!
Video: Herken de druppel. Feiten en cijfers werkstress 2013
1-5- 2014 Thema: Gevoel
Blog: De logica van het gevoel. OVer de relatie tussen gevoel en ratio
15-4-20 14 Thema: Leiderschap
Artikel: Wat de boeddha over leiderschap te vertellen had. Zes leiderschapsprincipes Over het elixer voor werelds en spiritueel succes!
1-4-2014 Thema: Empathie
Blog: De Kostprijs van Empathie. Een groot empathisch vermogen kan ook een belasting vormen.
Boekentip: 'Een tijd voor Empathie. Wat de natuur ons leert over een betere samenleving', van Frans de Waal.
15-3-2014 Thema: Spiritualiteit
Artikel: Conflicthantering en Spiritualiteit Over hoe je ruimte maakt voor mogelijkheden en waardering.
1-3-2014 Thema: Gesprekstechnieken
Artikel: Bouw feedback geven rustig op. Vier werkvormen. Voor leidinggevenden
15-2-2014 Thema: Intimidatie
Infographic TNO: Cijfers interne en externe agressie, visualisatie TNO
Blog casus: Iedereen bang voor zijn baantje. Met tips hoe te dealen met intimidatie.
1-2-2014 Thema: Vitaliteit
Blog Stress? Zo krik je in vijf minuten je energieniveau weer omhoog! vijf gemakkelijk te integreren oefeningen voor het verkrijgen van meer energie.
Nieuws: Kosten stress 240 miljard in EU over de EU campagne in april dit jaar.
15-1-2014 Thema: Werkdruk
Blog: Minder stress door minder stressen lees je over de goede voornemens op het gebied van psavermindering van Minister Asscher
Blog: In Wat te doen als de werkdruk je te hoog wordt concrete tips over wat te doen in geval van nood.
15-12-2013 Thema: Conflictvaardigheid
Artikel: Winnen zonder strijd (Sun Tzu). To fight of not to fight, that is the question. Over het strategisch voordeel van conflictvaardigheid
Blog: Kerststress. Persoonlijk blogje over het integreren van mijn strijdvaardige kant.
1-12-2013 Thema: Gesprekstechnieken
Artikel: Verbindend feedback geven met het Vrijplaats® Feedback Tool
Boekentip: Meer invloed door vragen stellen
15-11-2013 Thema: Conflicthantering en creativiteit
Artikel: Conflict en creativiteit: een magisch paar. Over de zonderlinge relatie tussen die twee.
Event: The Happy Shiny You
1-11-2013 Thema: Stress
Artikel: Baanbrekend goed nieuws over stresshantering. Over het stresshormoon dat ook een knuffelhormoon blijkt te zijn, als je het tenminste aanspreekt! Met Tedtalk.
15-10-2013 Thema: Communicatie
Blog: Waarom waardeoordelen geen probleem zijn Hierin laat ik zien hoe je zo op waardeoordelen in kunt spelen, dat ze gemakkelijker hanteerbaar worden. Zowel voor jezelf als voor de ander.
1-10-2013 Thema: Hooggevoeligheid
Artikel:Omgaan met negatieve energie. Tips voor gevoelige mensen.
Gedicht: Als iemand mij nou maar had opgeraapt
15-9-2013 Thema: Psychosociale arbeidsbelasting
Blog: Boetes voor hoge werkdruk in zorg en welzijn. Met tips wat te doen om werkdruk terug te dringen.
Nieuws:De werkdruk steigt sneller daar waar ontslagen vallen
1-9-2013 Thema: Geluk
Blog: Hoe word je gelukkig? Mijn visie op deze universele lezersvraag.
15-8-2013 Thema: Conflicthantering
Blog: Hoe ik als conflictbegeleider omga met conflict
Artikel: Past je conflictstijl wel bij het conflict?
15-6-2013 Thema: Perfectionisme
Casus: Van burn-out naar re-integratie. Lees hoe het Lisa Perfektionista vergaat.. Over de prijs van ons (maatschappelijk zo gelauwerde) perfectionisme.
Boekentip: The gifts of Imperfection van Brené Brown
1-6-2013 Thema: Wraak
Artikel: Leidinggevende: heb je oog voor het wraakmechanisme?
Casus: Wrrraak! Lees hier het persoonlijke verhaal van een klant die haar wraakgevoelens wist te doorsnijden ...
15-5-2013 Thema: Ontslagdruk
Casus: Hoe blijf je overeind als de organisatie onder je kont vandaan afgebroken wordt? Een persoonlijk verhaal over ontslagdruk.
Blog: Een strakke droom over conflictbeheersing.
15-4-2013 Thema: Gelijk hebben is nog geen gelijk krijgen.
Verhaal: Wie heeft er gelijk? Een geintje van een god (metafoor)
Boekentip: De kunst van het gelijk krijgen. Een handleiding in de disputeerkunst van Schopenhauer.
1-4-2013 Thema: Loslaten
Artikel: Over conflict en loslaten (en een vies praatje)
Video: Leer mediteren met deze video van Sakyong Mipham Rinpoche
15-3-2013 Thema: Stress
Blog: Stress, verzuim en de diagnosekermis Waarom voorzichtig te zijn met stressgerelateerde diagnoses.
Test: Doe de stresstest van het Fonds Psychische Gezondheid.
1-3-2013 Thema: Gelijke behandeling
Artikel: Gelijke behandeling. Van gedragscode naar gedrag Met een handige oefening om gewenst gedrag te stimuleren in je team.
Inspiratievideo: Anders zijn als poort naar nieuw bewustzijn. Kunstenares Sue Austin in haar onderwaterrolstoel.
15-2-2013 Thema: De valkuil van de bemiddelaar
Casus: De teleurstelling van de reddende engel
Nieuws: De Vrijplaats beschikbaar voor burgerinitiatieven
1-2-2013 Thema: Omgaan met werkdruk
Blog/artikel: Hoe kan het eigenlijk dat zorgpersoneel moet staken?! Met tips om werkdruk bespreekbaar te maken.
Artikel: Veranker je hartkwaliteiten Leer hoe je goede intenties omzet in gedrag
Interview: Overspoeld door werkdruk, kies de juiste interventie
Boekentip: In het oog van de orkaan, Jan Rotmans o.a. over sociale innovatie in de zorg
15-1-2013 Thema: Zelfsturing
Artikel: Van zelfsturing naar persoonlijk leiderschap
Nieuws: Subsidiemogelijkheid in Welzijnsector voor Zelfsturingtraining
Artikel van Heman Heijersmans: Zelfsturing in onzekere tijden. Over de angst voor baanverlies.
Onderzoek: Nationaal Bevlogenheidsonderzoek in de Zorg
3-1-2013 Thema: Lichaamsbewustzijn
Artikel: Hoe jouw lijf je in 2013 gaat helpen om minder conflict en meer plezier in je leven te hebben
15-12-2012 Thema: Onmacht (dl 2)
Casus: Van onmacht naar kracht en zingeving
1-12-2012 Thema: Onmacht (dl 1)
Casus: Hoe bezweer je gierende onmacht (hoofdartikel)
Artikel van Tura Gerards: Wat je nodig hebt om pijn te verminderen
15-11-2012 Thema: Weerstand
Artikel: Goede redenen om conflict op de werkvloer niet aan te gaan (hoofdartikel)
Onderzoek: Het nieuwe werken in de zorg. Goed voor people, profit, planet? Dit onderzoek toont aan dat zelfsturing in de zorg tot meer arbeidsvreugde leidt:
1-11-2012 Thema: Psychosociale arbeidsbelasting
Artikel: Wat iedereen zou moeten weten over conflicthantering. De gouden tip
Nieuws: Werkdruk. De OR pakt het aan! Munitie van de AbvaKabo FNN
Eerder verschenen blogs en artikelen:
11-10-2012 Indianenverhaal over conflicthantering (metafoor)
29-8-2012 Schoonheid in de mens (gedicht)
19-7-2012 Pffff…Omgaan met de familie van de patiënt
9-5-2012 Wat kun je in vredesnaam met mindfulness op de werkvloer
19-3-2012 Psychosociale arbeidsbelasting als gevolg van schaalvergroting in de Zorg
14-2-2012 Mindfulness in Actie. Oprichting van een Amsterdams Samenwerkingsverband
30-11-2011 Een Forum voor gratis Online Conflictcoaching, een haalbaar idee?
9-9-2011 Wat is een visie op vrede waard, die het conflict niet omarmt?
12-7-2011 Conflict met een medewerker? Info voor leidinggevenden
17-6-2011 Eigen verantwoordelijkheid mobiliseren
14-6-2011 A song for the brave (gedicht)
27-4-2011 Over de betekenis van het conflict en meer (video 3: werkwijze vrijplaats)
8-4-2011 Over de betekenis van het conflict en meer (video 2: je gelijk halen)
29-3-2011 Over de betekenis van conflict en meer (video 1)
15-2-2011 Ook toe aan minder professionaliteit?
12-1-2001 Ik wil aandacht! Over slachtofferschap
4-1-2011 Ondraaglijk lijden (gedicht)
10-12-2010 Verwachtingen managen: a life’s journey
8-12-2010 Psychosociale arbeidsbelasting op de agenda. Maar hoe nu verder? (over de Esener Rapportage)
27-11-2010 Kom uit je hol (gedicht)
28-9-2010 Bindingsangst
2-8-2010 Basically human (over conflict)
16-1-2009 Decent work bespaart kosten in tijden van crisis
23-8-2007 P&O en psychosociale arbeidsbelasting. De logistiek van de oplossing (artikel)
1-11-2006 Psychosociale arbeidsbelasting, een ‘nieuw’ arbo-risico (artikel)
Klantverhalen. Cases over conflict, werkdruk en werkstress in Zorg- of Welzijnsorganisatie
Om onze klanten te beschermen zijn de namen gefingeerd en ook de contexten waar nodig verhaspeld. Betrokkenen hebben toestemming gegeven voor publicatie op ons blog in onderstaande vorm.
Medewerker centraal
Moeizame re-integratie? De magie van overgave. (casus over re-organisatie)
Iedereen bang voor zijn baantje (casus over intimidatie)
Van burn-out naar re-integratie. Lees hoe het Lisa Perfektionista vergaat.. (casus over burn-out)
Wrrraak! (casus over ...)
Hoe blijf je overeind als de organisatie onder je kont vandaan afgebroken wordt? (casus over ontslagdreiging)
Stress? Geef je werkgever de schuld (casus over werkdruk) Een interview met Alexandra in de Volkskrant van 30/10/2007.
Leidinggevende centraal
De teleurstelling van de reddende engel (casus over conflict binnen het team)
Wat is een visie op vrede waard, die het conflict niet omarmt? (casus over wel of niet derde inschakelen)
Interessante publicaties over psychosociale arbeidsbelasting
2016
Aanpak van pesten, seksuele intimidatie en discriminatie goed geregeld? Test het zelf met het Zelfinspectietool van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
2015
Agressie op de werkvloer aanpakken in 10 stappen, publicatie TNO in opdracht van werkenveiligheid.nl, jan 2015
2014
Onderzoek psychosociale arbeidsbelasting onder werkgevers en werknemers, Marktonderzoeksbureau Veldkamp, oktober
2013
Bundel Grensoverschrijdend gedrag naar mensen met een beperking, Voorbeelden, werkmateriaal en tips voor professionals, Vilans
Kamerbrief Hoofdlijnen Aanpak Psychosociale Arbeidsbelasting, brief d.d. 20 dec2013 L.F. Ascher
Advies Eigenrisicodragen-WGA, Maak van risico's nieuwe kansen, Whitepaper IVA
Druk de werkdruk, informatieve website van FNV Bondgenoten met o.a. de Sneltest Werkdruk
Jaarplan 2014, Inspectie SZW, publicatie 16 sept 2013
Meerjarenplan 2013 - 2014, Inspectie SZW
Gezond en Veilig werken. Sectorrraportage Zorg en Welzijn 2010-2012, Inspectie SZW
Plan van Aanpak tegen pesten, bijlage bij Kamerstuk 29240 nr. 52, 25 mrt 2013 (mn over pesten op school)
Mobbing, Duitse speelfilm naar de gelijknamige roman van Annette Pehnt, mediatheek ARD. Zie de gevolgen voor de eigenwaarde, de gezondheid, de woonsituatie, de relatie, het gezin, vriendschappen. Zeer realistisch en goed verfilmd, niet ondertiteld.
2012
Belangrijke aandachtspunten PSA tijdens inspecties. Waar let de inspectie op in de Zorg en Welzijnsector (sectoraanpak 2012 - 2015), FCB
Agressie op het werk, TNO rapport over ontwikkelingen, risico's, impact en behoefte aan maatregelen.
2012: Inspectie SZW inspecteert actief op psychosociale arbeidsbelasting in de Zorg
Hollen & stilstaan bij werkdruk. Dat maakt zorg beter. PSA Project van de Inspectie
Doe de Stresstest van het Fonds Psychische Gezondheid
Pesten op het werk verziekt alles, mens@org, download PDF
Arbocatalogus Psychosociale Arbeidsbelasting van de Werkgeversorganisatie voor Onderzoeksinstellingen (WVOI)
Beroepsziekten in cijfers 2012. Brochure van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten. Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC | UvA. (hoofdstuk 4 gaat over psychische belasting)
2011
De voorlichting aan WGA-ers, Inspectie Werk en Inkomen, Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Werkdruk. De OR pakt het aan! Brochure Abvakabo FNV
Arbokaart_Pesten, FNV Bondgenoten
Voorkomen en bestrijden van seksule intimidatie op het werk. Voorbeeld klachtenregeling, FNV Bondgenoten
2010
Arbo-werkboek Psychosociale Arbeidsbelasting, FLOW (met maatregelen tegen agressie en geweld bij klantcontacten)
2009
Model Gedragscode en Model Klachtenregeling van Art. 1, het landelijk kenniscentrum op het gebied van discriminatie op alle gronden (leeftijd, seksuele voorkeur, afkomst etc.)
Psychosociale Arbeidsbelasting op het werk, brochure voor werknemers, Ministerie van SZW
2008
Dossier Verzuim en re-integratie, door M. Bastiaanssen (bedrijfsarts), Y. Kuis (arbeids- en organisatiedeskundige), A. Burdorf (arbeidshygiënist), C. van der Velde (veiligheidskundige), rapport beoordeeld door dr. J. van der Gulden, UMC Radboud Nijmegen
2007
P&O en psychosociale arbeidsbelasting. De logistiek van de oplossing. Human Basics, door drs A. van Smoorenburg
Weerbaarheid Agressie intimidatie en pesten op de werkvloer Onderzoek ABVAKABO/FNV onder verpleegkundigen, verzorgenden en anderen die werken in de zorg in Nederland.
2006
Psychosociale arbeidsbelasting, een 'nieuw' arborisico, Human Basics, door drs. A. van Smoorenburg
Omgaan met werkdruk en stress, Brochure van de Stichting van de Arbeid
Artikelen over werkdruk en werkstress
5-2-2015 Werkdruk in Nederland neemt toe, BGMagazine,
1 - 5 2014 Zet pesters buiten spel, Sophie Henshaw, www.overpreventie.nl
21-12-2013 1 op de 3 gevallen ziekteverzuim door werkstress, www.rijksoverheid.nl
8 april 2013 Nazorg bij agressie op het werk belangrijk, www.rendement.nl
15 jan 2013 Ways to Stop Bullying, youtube filmpje
jan 2013 Stress: vriend en vijand, Theo Compernolle in Counselling Magazine
jan 2013 Mindfulness helpt tegen angst en stress. Dewi Gigengack in Ode
22 jan 2013 Inspectie mag geen deals meer sluiten, in Zorgvisie
15 dec 2012 Dit is de verborgen oorzaak van werkdruk, Maarten de Winter over afspraakinflatie, MT
21 nov 2012 Ombudsman voor de zorg, Zorgvisie
20 nov 2012 Burn-outklachten bij hoge werkdruk en weinig sociale steun, onderzoeksresultaten Centraal Bureau voor Statistiek
nov 2012 Wat iedereen moet weten over conflicthantering. De gouden tip. Alexandra van Smoorenburg,
Managementsite
okt 2012 Professioneel omgaan met agressie prezi presentatie van Hans West
okt 2012 Burn-out kost Nederland anno 2012 miljarden
okt 2012 Overspoeld door werkdruk? Kies de juiste interventie, interview met Alexandra van Smoorenburg door
Rachel vd Pol in Nursing
aug 2012 Angst voor baanverlies richt zich op familie van patient, door Alexandra van Smoorenburg op
Zorg+Welzijn Platform
19 juli 2012 Agressie op het werk bij helft zorgpersoneel op het Platform Zorg +Welzijn
april 2012 Werkdruk. Feiten en fabels, op Nursing.nl
27 jan 2012 De helende werking van ruzie, door M. Wanrooy in Medisch Contact
nov 2011 Academische Hyena's blog van prof. dr. Bob Smalhout
april 2011 Waarom de machtigen ontsporen, van Ronald Visser in TvOO
nov 2010 Interne conflicten grote schadepost, interview met managementgoeroe Robert Quinn
juni 2010 Ziek van een conflict door Herman Evers in Tijdschrift voor Coaching, nr 2
maart 2010 Conflictverzuim verlangt andere aanpak dan ziekteverzuim, Francis Makker, Accountancynieuws nr 6
2009 Eindrapport werkbelevingsonderzoek Psychosociale Arbeidsbelasting van de TU in Delft
okt 2007 Laat werknemers niet bungelen interview G. Janssen en A. van Smoorenburg door A.
Geleijnse in Intermediair
april 2007 Van je collega's moet je het maar hebben, van Joyce van der Wolk in Het vaktijdschrift over
preventie, verzuim en re-integratie.
april 2007 Arbeidsvreugde, door Alexandra van Smoorenburg in Personeelsbeleid