Blog van 'n conflictbevrijder

‘Heb je ooit overwogen om vergeving te schenken?’ vraag ik aan Frank, Facilitair Manager bij een middelgrote zorginstelling. Frank kijkt me in eerste instantie aan of hij water ziet branden. Dan verzacht zijn gezicht.

‘Ach’, zegt hij peinzend, ‘misschien heb je wel gelijk. Die lui zijn zo dom, zo in-en-in dom. Ze weten gewoon niet beter.’ Er trekt een vlaag van -  is het opluchting, berusting, vrede? – over zijn gezicht. ‘Het is voorbij nu. Ik ga weg, na drie doffe jaren. Ik heb een hoop geleerd en hoop op een leuke andere baan. Misschien moet ik het inderdaad maar loslaten.’

Had ik dit twee, drie maanden eerder gevraagd, dan had Frank waarschijnlijk met zijn wijsvinger op zijn voorhoofd getikt. Ik was er door de directie bijgehaald voor ‘een cultuuronderzoekje’. Franks afdeling liep niet goed. Medewerkers hadden geklaagd over het functioneren van hun leidinggevende en ook in de rest van de organisatie was er onvrede over de wijze waarop zaken afgehandeld werden door Facilitair. De zaak etterde maar door en er moest iets gebeuren. Met de postbus 51-formule van de Vrijplaats^® was het lek gauw boven water. Oh-oh, wat was Frank furieus geweest toen hij had begrepen hoe ‘sneaky’ zijn medewerkers bezig waren geweest om de poten onder zijn stoel vandaan te zagen. Hierna was ‘blijven’ voor hem geen optie meer. ‘Geen dag meer’, had hij gezegd, en had gelijk zijn spullen gepakt.

De casus zal me altijd bijblijven, en niet zozeer vanwege het verschijnsel ‘van beneden naar boven trappen’, maar vooral vanwege de vergevingsgezindheid van deze Frank. Want ook al wilde hij vergeven, toch was het niet eenvoudig geweest. Zijn ego had een gevoelige tik gekregen en bovendien was hij zijn baan kwijtgeraakt, dus vergeving druiste glad tegen zijn gevoel en logica in. Maar toch was hij er voor gegaan. Dit vanuit het besef dat hij, door vast te houden aan zijn wrok, vooral zichzelf zou hebben. En zo besloot hij na een ontroerende sessie over vergeving vrede te sluiten met het verleden en de boeken voor altijd te sluiten.

Niet veel later vond Frank een fantastische werkplek, bij een jong, technisch bedrijf. Zelf weet hij dit onverwachte geluk aan de gevolgen van de vergevingssessie, die hij als magisch had ervaren. ‘Je zult het misschien niet geloven Alexandra, maar sinds die dag voel ik me 10 jaar jonger. Want weet je wat ik gedaan heb? Ik ben doorgegaan met die vergevingsoefening, ook in de richting van anderen. Dit heeft me zoveel energie en kracht gegeven, dat mensen aan me vragen of ik een verjongingskuur heb gedaan! Als ik vertel over die oefening, zijn mensen werkelijk stomverbaasd, en ik kan je zeggen dat ik nog nooit zoveel fijne gesprekken gevoerd en me nog nooit gelukkiger gevoeld heb, dan de afgelopen maanden.’

‘Lucky him’, zullen sommigen van jullie denken, ‘but not in my case!’
Het klopt inderdaad dat je nog veel ergere dingen mee kunt maken dan Frank, onherstelbare dingen, zoals het verlies van een geliefde of je gezondheid, door je eigen of andermans schuld. Toch zijn er mensen die het ook in zo’n geval lukt zichzelf te verlossen van de pijn, de boosheid en het verdriet om hun verlies, en die de weg terugvinden naar hun levensgeluk. Het spreekt voor zich dat dit een buitengewoon gevoelig proces is, dat zich niet laat forceren. Vergeven valt weliswaar te leren, maar is geen kunstje. Zo zei ooit een moeder wiens kind is vermoord: ‘Ik heb ze vergeven, maar er zijn dagen dat ik het helemaal opnieuw moet doen.’

Misschien rijst bij jou nu de vraag: ‘maar wat is dat eigenlijk, vergeven? Hoe doe je dat?’
Moet ik dan net moet doen alsof het niet is gebeurd? Moet ik mijn eigen gevoelens uitvlakken?

Moet ik het door de vingers zien, of goed praten? Tegen mezelf zeggen dat die ander er niks aan kon doen, gezien zijn of haar verleden, verslaving, of gekte.

Moet ik me er vanuit een of ander moreel superioriteitsgevoel - bijvoorbeeld vanuit mijn 'christen- zijn' - boven verheffen? 

Nee dus. Al deze dingen zijn vreselijk en helpen je niet om te vergeven. Hiermee doe je jezelf alleen maar geweld aan.  

Vergeven is bovenal een diep, intens proces van het hart, dat je persoonlijkheid ingrijpend transformeert.

Het is de innerlijke daad van vrede sluiten met het verleden, 'door het verlangen op te geven, dat het verleden anders was geweest' (W. Glaudemans). Vergeven gaat niet over het aanvaarden van de situatie, maar over het aanvaarden van je gevoelens over de situatie, en je bereidheid die gevoelens (laag voor laag) los te laten. Vergeven is de verbinding herstellen met je ongeschonden kern, je ware natuur, en jezelf oefenen om vanuit dat perspectief naar de ander en de situatie te kijken. Vergeven is de notie omarmen dat het leven fundamenteel goed is, en dat het je geboorterecht is om vreugde te ervaren, en in vrede te leven met al wat is…

© Alexandra van Smoorenburg 

Meer lezen over vergeving? Prachtige boeken zijn: 

Willem Glaudemans 'Het wonder van vergeving', 2002 

Desmond Tutu en Mpho Tutu 'Het boek van vergeving. Het viervoudig pad naar heling van onszelf en onze wereld', 2014

Gerelateerde blogs

Over vergeving en sorry zeggen (verhaal), september 2014

Ruzie met je beste vriend, (verhaal) september 2014 

Hoe word je gelukkig?, september 2013

Wrrraak!, (casus) juni 2013

Vond je dit een interessant blog? Deel het in je sociale netwerk!