Blog van 'n conflictbevrijder

"Om grensoverschrijdend gedrag bespreekbaar te maken moeten veel drempels geslecht worden. Medewerkers (lasthebbers, omstanders en zelfs leidinggevenden) zijn bang voor conflict, voor baanverlies, voor ontkenning of bagatellisering, voor het vergooien van kansen, en voor verslechtering van de werkrelatie. Ook zijn ze bang dat het er alleen maar erger door wordt en/of dat ze buiten de groep zullen gaan vallen. Deze angsten blijken bovendien vaak niet onterecht. Het vergt een grote investering van leidinggevenden om ervoor te zorgen dat deze gevolgen niet bewaarheid worden…"

"Melders van grensoverschrijdend gedrag zijn bang voor de ‘oplossingen' die een leidinggevende kan kiezen. Behalve met schuld- en schaamtegevoelens zitten ze vaak ook nog met een stukje loyaliteit richting de dader (hij is ook aardig). Vaak hopen ze dat het vanzelf overgaat en het rotgevoel verdwijnt en ze willen niet klikken."

Aldus Marcel van Oss, directeur van de Opleiding Vertrouwenspersoon. En daar is geen woord van gelogen of overdreven. Dit alleen al maakt duidelijk dat het indienen van een klacht niet per se de beste eerste stap is om te zetten voor zowel het slachtoffer, als de organisatie.

De nadelen een klachtenprocedure

De vraag die elk slachtoffer van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag zichzelf zou moeten stellen is: gaat een klachtenprocedure mij werkelijk helpen? Mogelijk heb je het idee dat het indienen van een klacht de enige mogelijkheid is om de situatie recht te zetten. En de enige manier om het beschadigende gedrag te stoppen. Dat kan best zo zijn, maar … ben jij zelf wel klaar voor een dergelijke procedure? Oftewel: kun jij een dergelijk traject op dit moment wel aan?

Vertrouwenspersonen, politieagenten en advocaten helpen je bij de zakelijke kant van het conflict.  En dus niet met wat het allemaal met je gedaan heeft en misschien nog steeds met je doet. Hoe je de ervaring kunt verwerken en bespreekbaar maken. Hoe je je energie en blijheid weer terugvindt. 

Een klachtenprocedure kan lang duren, soms jarenlang!, en leidt zonder meer tot verstolling van het probleem. Je moet iedere keer weer opnieuw vertellen wat er precies gebeurd is en met bewijzen komen dat jou onrecht is aangedaan, wat helaas maar al te vaak onvoldoende mogelijk blijkt. En dat kost veel slachtoffers enorm veel energie! Een klachtenprocedure, hoe terecht ook (!), wrijft het trauma er vaak dieper in en leidt gemakkelijk tot secundaire victimisatie. Dat houdt in dat je door de klachtenprocedure zelf nog erger getraumatiseerd raakt dan door het oorspronkelijke trauma. Dat komt veel voor; google er maar eens op. 

Doordat het pad van de bevrijding niet ingeslagen kan worden, komt het leven van slachtoffers soms jarenlang stil te staan! Het klinkt mogelijk absurd, en dat is het ook, maar het is volkomen terecht dat zowel slachtoffers als organisaties worstelen met de vraag of ze bepaalde zaken wel of niet aanhangig moeten maken bij een Vertrouwenspersoon. Soms is het voor iedereen beter niet het pad van de klachtenprocedure op te gaan....

Bespreekbaar maken betekent niet per se een klachtenprocedure starten

Bespreekbaar maken is inderdaad buitengewoon belangrijk, maar betekent niet per se dat je een klachtenprocedure moet beginnen. Want een afgehandeld conflict is nog geen opgelost conflict! Klachtenprocedures schieten hun doel vaak gigantisch voorbij en richten meer schade toe dan dat ze helpend, laat staan helend en bevrijdend werken.

Ik heb dat vaak genoeg meegemaakt in mijn conflictcoachingpraktijk. Onlangs nog iemand die 4 jaar geleden op het werk klappen kreeg van een collega, zèlf naar huis werd gestuurd (ipv die collega) en zijn wetenschappelijke carrière verloor. ‘De hulp’ van maar liefst twee vertrouwenspersonen plus de ombudsman van de universiteit leverden hem helemaal niets, nada, nul op, terwijl hij in principe ijzersterk stond... Sterker nog: hun hulp bracht hem verder van huis! Hoe ondermijnend is een dergelijke ervaring denk jij?!

Wat slachtoffers vaak wèl willen

Slachtoffers zijn vaak verward en soms total loss van binnen en simpelweg niet klaar om hun zaak aanhangig te maken bij de politie of vertrouwenspersoon. Behalve dat dit hen voor allerlei risico's stelt die ze op dat moment niet overzien, hebben ze er eigenlijk ook de energie niet voor. Ze moeten eerst zelf weer op hun pootjes komen te staan. Als buitenstaander is het heel erg gemakkelijk om te zeggen: 'Ik zou er werk van maken. Ik zou morgen naar de politie gaan!'

Het slachtoffer denkt maar al te vaak: ‘Jaja, en dan?! Wat schiet ik daar mee op? Ik wil m’n baan niet kwijt. Ik wil mijn kansen niet vergooien. Ik wil de zaak niet groter maken dan nodig is. Ik wil helemaal geen klacht indienen. Maar wat ik wèl wil is dat het gedrag stopt! Ik wil wèl een veilige werkplek cq beschermd worden! En ik wil óók graag weten hoe ik mezelf bescherm en de situatie zo beinvloed, dat deze verandert. Want ik wil wèl mijn werk voort kunnen zetten!’ 

Fair enough. Het is niet meer dan eerlijk om slachtoffers ook bij die wens de ondersteuning te bieden die ze nodig hebben.   

De behoeften van elk slachtoffer

Elk slachtoffer van seksueel en ander grensoverschrijdend gedrag heeft behoefte aan een 100% veilige omgeving. Zodat hij/zij zijn/haar verhaal kan doen zonder bang te hoeven zijn dat diegene aan wie dit verhaal verteld wordt met dit verhaal aan de haal gaat! (doorvertellen) En zonder bang te zijn in een procedure of traject te worden gepusht waar hij/zij niet klaar voor is. Schakel dan ook  altijd een externe partij in die die veiligheid en onafhankelijkheid kan bieden. 

Elk slachtoffer van seksueel en ander grensoverschrijdend gedrag heeft behoefte aan grip op zijn emoties en herstel van zelfvertrouwen/eigenwaarde. En heeft daar doorgaans hulp bij nodig. En  indien er bij deze persoon geen sprake is van een psychische ziekte of persoonlijkheidsstoornis, is er vaak helemaal geen psycholoog of psychiater nodig, en kan volstaan worden met een goede coach. Een trauma is geen psychische ziekte!

Elk slachtoffer van seksueel misbruik en ander grensoverschrijdend gedrag zoekt naar de beste strategie om met de situatie om te gaan. En heeft er doorgaans hulp bij nodig om uit te vinden hoe hij de situatie voor zichzelf in goede banen kan en wil leiden. Het is helemaal niet gezegd dat dit  vanzelfsprekend uitmondt in de keuze voor een klachtenprocedure of juridisch traject! Sommigen geven uiteindelijk de voorkeur aan bemiddeling (relatie centraal), anderen aan mediation (belangen centraal). Omdat dit voor het slachtoffer hele belangrijke voordelen kan bieden. 

Stap 1: individuele transformatieve conflictcoaching bij psychosociale arbeidsbelasting

Beter dan gelijk doorjakkeren naar professionals die hulp bieden bij het afhandelen van conflict (zoals een vertrouwenspersoon, de politie, een mediator, of een advocaat) of professionals die er vanuit een medische bril naar kijken (zoals psychologen, therapeuten en psychiaters) is het om het slachtoffer eerst een pas op de plaats te gunnen voor herstel (grip op emoties) en bezinning op wat hij of zij ècht wil en daarbij nodig heeft. En dan ook te leren hoe, na alles wat er gebeurd is, de situatie bespreekbaar te maken, zodat hij of zij overeind weet te blijven in de mediation of de rechtszaak. 

Transformatieve conflictcoaching biedt de medewerker de broodnodige grond onder de voeten om het proces aan te kunnen en er zelf goed uit te komen. Bij gebrek aan een goede all round interventie op dat niveau ontwikkelden wij 20 jaar geleden al de Vrijplaats®. De Vrijplaats biedt precies die specialistische ondersteuning en begeleiding, die zowel slachtoffers als daders van grensoverschrijdend gedrag nodig hebben: een 100% veilige plek + transformatieve conflictbegeleiding die mensen helpt de situatie constructief te hanteren, te benutten en los te laten. Voor het slachtoffer kan dit alsnog een klachtenprocedure of rechtszaak inhouden, maar vaak ook niet, en is men in staat de situatie in contact op te lossen. Wat alle betrokkenen (inclusief de organisatie als het gedrag op de werkvloer heeft plaats gevonden), sowieso heling en groei oplevert. 

Ken jij iemand die worstelt met de vraag wat in hemelsnaam te doen, wees zo behulpzaam deze mail even door te sturen. Zodat ze beter geinformeerd een eerlijke keuze voor zichzelf kunnen maken. Ze mogen me ook gerust bellen om hun situatie voor te leggen en ik zal iedereen met plezier helpen de voor hèn beste keuze te maken. Dankjewel. 

© drs. Alexandra W.M. van Smoorenburg
conflictbevrijder

Gerelateerde artikelen

Ben jij wel eens jaloers? Op de schoonheid, de goede eigenschappen, het geluk, het succes, of de rijkdom van anderen bijvoorbeeld? Da’s niet fijn hè? Je verzuurt en verbittert erdoor en kunt er zelfs ziek van worden. Net als van alle andere negatieve emoties trouwens. Maar wat mij opviel in mijn werk als conflictcoach was dat jaloezie veel meer ondergronds blijft dan die andere negatieve emoties. Mensen komen er niet zo snel mee uit zichzelf. En wat ook opvallend is – en tricky! - is dat wie er zelf weinig last van heeft, vaak grote moeite heeft jaloezie te herkennen. Terwijl het de bron is van heel veel conflict.

Jaloezie op de werkvloer bron van PSA

Ook op de werkvloer is jaloezie alom aanwezig. Wanneer men de ander een bepaalde promotie of kans niet gunt bijvoorbeeld, omdat men zichzelf de betere partij had gevonden en vindt niet dezelfde kansen te hebben gehad. Ook kan er kift zijn rondom schaarse middelen, succesvolle werkrelaties, of prestigieuze taken, opdrachten of afspraken. Jaloeziepatronen op de werkvloer herken je bijvoorbeeld aan sterke competitiedrang, kift, geroddel, sabotage, pestgedrag, conflictvermijding, leedvermaak, vergelijken, devaluerende en neerbuigende opmerkingen, kritiek opsparen tot een openbaar moment, ogen uitsteken (opscheppen over eigen prestaties), niet feliciteren met een behaald succes, en de lijst is vast nog langer. Het is dan ook een belangrijke oorzaak van psychosociale arbeidsbelasting (PSA).

Weg met dat taboe op jaloezie

Jaloezie is vervelend voor de ander, maar minstens zo vervelend voor de persoon die er last van heeft. Mijn stellige indruk is dat er op jaloezie veel meer schaamte en schuldgevoel (oordeel) zit dan op andere negatieve emoties. Angst, verdriet, boosheid, frustratie worden veel gemakkelijker bespreekbaar gemaakt, zelfs in de veilige setting van coaching en begeleiding. En dat is jammer, want jaloezie is een normale menselijke emotie, die naar mijn idee vooral schadelijke gevolgen heeft omdat men het voor zichzelf niet wil weten! En dat is wel nodig, want wat je niet erkent en bekent, bestuurt jou, en kun je niet verheffen en loslaten.

Emoties hebben een functie

Ik zou dan ook willen zeggen: kom op mensen, laten we dat oudchristelijke taboe er maar eens van afhalen met z’n allen, want dat veroorzaakt mijns inziens meer ellende dan de emotie zelf. Erken nou maar gewoon waar je last van hebt, want daarmee kom je verder. Emoties hebben namelijk een functie. Ze willen je ergens op attendéren, niet meer en niet minder, en zijn geenszins bedoeld om in te blijven hangen. Door ze uit te leven in plaats van er naar te luisteren, mis je de boodschap die jouw systeem aan je afgeeft. En die wil je horen, toch?

Uit de schaduw in het licht

Elke negatieve emotie heeft een schaduw- en een lichtkant. Maar om bij de lichtkant te komen, moet je wel eerst je eigen schaduw willen zien. Jaloers zijn betekent dat je als dood bent om iets of iemand te verliezen (angst), of dat je op een dwangmatige manier wil hebben wat de ander heeft (begeerte). Jaloezie gaat dus altijd over dwangmatig willen krijgen, hebben, of vasthouden. Wat kan uitmonden in afgunst. Afgunst maakt dat je geen mogelijkheid laat liggen om de ander zijn bezit te ontnemen, zelfs als je hierdoor zèlf schade lijdt. Waarmee je in de sfeer van dwang en geweld begint te komen. Van beschadigen en jezelf vergiftigen. Wat natuurlijk volkomen ridicuul is, maar het gebeurt. Door gebrek aan helderheid in het koppie. Sad enough.

Uplift je jaloezie

Wat ik hier vooral wil zeggen is dat jaloezie op zich geen zonde is, zoals in het Christendom wordt beweerd, maar dit wel kan worden als je haar niet erkent voor wat ze is: een normale menselijke emotie, die jou ergens attent op wil maken en richting wil geven. Transformatieve lifecoaching laat je behalve uit die bron van angst en begeerte óók uit de bron van liefde en wijsheid in jouw systeem tappen, en laat je ervaren hoe dát voelt. Daarna zie je pas dat je een keuze hebt en de jaloezie ook als startkabel kunt gebruiken. Teneinde te bereiken wat er door jou geleefd wil worden. Want denk erom: mensen kiezen niet voor jaloezie en afgunst; ze zijn erdoor bezeten. 

© aleXandra van Smoorenburg

Gerelateerde artikelen

Gerelateerde artikelen

Opgescheept zitten met een lastige manager is geen pretje. Je bent er immers behoorlijk afhankelijk van. Qua taakinhoud, werkplezier, promotiekansen, salaris. En dus is het een goed idee je best te doen voor deze relatie. Ook al gaat dat niet vanzelf. In dit blog vind je 10 praktische tips. 

Ter relativering. Besef dat vervelend gedrag meestal voortkomt uit stress, onwetendheid en gebreken in de opvoeding, zaken waar mensen zelf ook onder lijden. Er wordt veel van managers gevraagd tegenwoordig - organisaties zijn complex en productie-eisen hoog - en menigeen werkt op het randje van zijn energie èn competentie. Bovendien zitten veel managers tussen twee vuren in - het team en de directie - wat geen lekkere positie is. Het is echt niet altijd gemakkelijk om beiden 'fronten' op het werk en dan ook nog eens de wijdopengesperde vogelbekkies thuis tevreden te houden. 

Wat te doen? De meeste werknemers zien slechts twee opties: een nieuwe baan zoeken, of de ellende lijdzaam ondergaan. Maar er is nog een derde optie: sta op en doe iets. Zie het als een uitdaging, maak er een leerpunt van voor jezelf: een ontwikkelingsstap. Weggaan kan altijd nog. Je hebt meer macht en meer in je mars dan je denkt! Als het je lukt de relatie tussen jou en je manager te verbeteren is dat voor iedereen goed. Het maakt van jou een betere werknemer en van je leidinggevende een betere manager.

Hierop geldt één uitzondering. Wanneer je manager een rasechte manipulator is, zeg dan maar liever zo snel mogelijk je baan op. Een giftige omgeving is slecht voor je. Omgeving zeg ik, want het probleem zit nooit in één persoon alleen. Degenen eromheen die het toelaten zijn ook schadelijk. Geen halt toeroepen aan slecht gedrag is een zwaktebod en onverantwoordelijk. Daarbij zien sommigen er een excuus in om het slechte gedrag over te nemen. Wegwezen dus als je levensgeluk je lief is! En tot die tijd moet je het dan maar doen met één van onderstaande tips (tip 7).

Uitgaande van een vervelende, maar niet ondraaglijke situatie hier mijn tips om je leven draaglijker te maken:

1. Bedenk dat je manager niet alléén maar slechte eigenschappen heeft. Noteer voor jezelf waar deze wèl goed in is, zodat je daar contact mee houdt. Kun je die kwaliteiten niet ophoesten, ga er op letten. En begin ze (hardop) te waarderen. Ook je manager is blij met een schouderklopje zo nu en dan. Op kritiek en irritatie alleen kun je geen relatie bouwen. 
2. Kijk eens naar je eigen aandeel. Ben jij wel duidelijk, en breng je voor het voetlicht wat je (wèl) wil? Of moeten anderen dat maar aanvoelen? Maak je punt, maar zet je niet tegen de ander af. 
3. Wen je aan over onbeduidende tekortkomingen heen te stappen. Niemand is bijzonder leuk als hij moe, ziek, of gestressed is: sla daar niet op aan, en neem gedrag dat hier zijn oorzaak in vindt niet persoonlijk. Benoem het gewoon en toon empathie (‘Je bent moe hè, gaat het nog?’), dat verdiept de band.
4. Hou op met het steunen van onschuldig irritant gedrag. Lach niet om slechte grappen, dat zorgt er alleen maar voor dat je manager ermee door blijft gaan. 
5. Stel een grens als je manager (of collega) dingen zegt die echt niet kunnen, zoals seksistische of racistische opmerkingen. Zeg dat je dat niet kunt waarderen. Of niet tof vindt. Of ga er overheen met: ‘Haha, er zijn mensen die ècht denken dat ze zoiets tegen een vrouw/man kunnen zeggen en dan leuk worden gevonden!’ Zég wat: verzin iets wat bij jou past. Niets zeggen is geen optie, want onderzoek heeft uitgewezen dat dit als groen licht wordt beschouwd.  
6. Doet je manager opvallend vijandig of negatief? Wacht tot jullie alleen zijn, en vraag op een niet-aanvallende manier wat er met hem/haar aan de hand is. Gebruik zo'n moment om verbinding te maken. Dat zal zeker gewaardeerd worden. 
7. Negeer manipulatief gedrag. Conflictsignalen negeren is over het algemeen geen goed idee, behalve als je weet dat je gemanipuleerd wordt. De enige manier om manipulatief gedrag te ontkrachten is door de ander geen (en dat wil zeggen: geen enkel!) houvast te bieden. Dus als je manager met een verleidelijk voorstel komt, ga er niet op in. Noch op allerlei (rare) argumenten om jou te overtuigen. En waak ervoor zijn vervelende, sneaky opmerkingen en persoonlijke hints persoonlijk op te vatten! Niet doen, want daarmee heeft ie je. Een manipulator doet er alles aan om je aandacht te strikken, maar als hij geen vat op je krijgt zoekt hij een ander slachtoffer.
8. Zijn er ook collega’s die wèl goed met hem op kunnen schieten? (En daarmee bedoel ik niet de hielenlikkers en jaknikkers.) Vraag zo iemand eens hoe jij de relatie met je manager zou kunnen verbeteren.
9. Verdiep je in verschillen in logica en denkstijl. Mogelijk verklaren de lastige dynamiek tussen jullie. Misschien is je manager bijvoorbeeld meer resultaat- en jij meer procesgericht. Bespreek het een keer, en duidt de verschillen tussen jullie als aanvullend.
10. En last but not least: weet je baas wel dat je een probleem met hem hebt? Maak een afspraak en vertel hem waar je tegenaan loopt. Maak duidelijk wat het effect van de situatie op jou is. Geef aan wat je wil en probeer tot afspraken te komen. En vergeet niet om gelijk ook een datum te prikken om deze te evalueren!

Mijn idee is trouwens - na 20 jaar conflictcoachingervaring - dat deze situatie niet voor niks op je pad is gekomen. Heb je het gevoel dat het allemaal behoorlijk gecompliceerd ligt en wil je de onderliggende waardevolle boodschap voor jouzelf ontdekken, be my guest!

NB het woord manager is mannelijk dus staat er overal 'hij'. Maar je snapt wel dat het ook op vrouwelijke managers van toepassing is...

Alexandra van Smoorenburg

Gerelateerde artikelen

Verlies, of dat nu van je baan is of van een intieme relatie, hakt erin. ‘Sorry, maar ik denk dat het beter is als onze wegen gaan scheiden.’ Bam! 'Huh, wat-de piep?! Waar gaat dit over?!’ Na je eerste, nog vrij redelijke, rationele reactie volgen verdwaasde dagen, weken, maanden waarin je van de ene emotie in de andere tolt. Woede, ongeloof, jaloezie, angst, wraakgedachten, schaamte, zelfmedelijden, verdriet: you got it all. En het erge is: je moet er wat mee. Eromheen leven kan niet. Hoe heb ik deze tsunami niet aan zien komen, vraag je jezelf vertwijfeld af…

De afgrond
Het is voor de meesten van ons erg lastig als 'de ander' de relatie verbreekt. Woedend, omdat  die ander ons iets afgenomen heeft. Ons leven. Onze veiligheid. De klootzak. De bitch. Getergd voelen we ons, over zoveel oneerlijkheid. Razend over het verraad. Met daarop volgend de stekende pijn en afgrond zodra we ons realiseren dat we er dus weer alleen voor staan. Opnieuw verlaten. Afgedankt. 'Waarom overkomt mij dat? Wat is er verdomme mis met mij?! Blijkbaar niet goed genoeg... Blijkbaar de liefde niet waard…' De pijn van een gebroken hart is het ergst op onze zwakke plekken.

Unfinished business
Het einde van een werk- of partnerrelatie kan net zo traumatisch zijn als het verlies van een arm of been. In de veronderstelling dat we ons zo verschrikkelijk voelen als gevolg van het verlies van die specifieke baan of die ene persoon (waar we juist ooit ons kostbare doch wankele vertrouwen in hadden gesteld!) zien we vaak lang over het hoofd dat de diepe pijn en ontreddering die een verlieservaring ons in sommige gevallen doet voelen, eigenlijk het gevolg is van onze ‘unfinished business’. Van oude wonden, waarvan nu blijkt, dat ze op een dieper niveau toch nog niet (helemaal) geheeld waren.

Waar kies je voor?
In plaats van dat het de bron wordt van nog meer schade en vernietiging, kun je van de beeindiging van die relatie ook de eerste stap naar heling en groei maken. Namelijk door te besluiten om je in die pijnlijke omstandigheden niet voor je rotgevoelens af te sluiten. Want psychische pijn kan je vernietigen, maar ook redden. Er bewust doorheen gaan versnelt het helingsproces en brengt een voordien ongekende helderheid. De keus is aan jou.

Daar waar het begint
Afgelopen week las ik een opmerking van een Amerikaanse professor en theologe, Barbara Brown Taylor, die schreef: 'Een nieuw leven begint in het donker. Of het nu een zaadje in de grond is, een baby in de baarmoeder, of Jezus in het graf, het begint in het donker.' Prachtig geformuleerd, want dit 'donker' is natuurlijk een metafoor voor al die negatieve en moeilijke emoties waar we last van hebben na een groot verlies. Die gevoelens zuiveren de grond voor het nieuwe begin. 

Groeistadia 
In de tocht naar boven, terug naar het licht, doorlopen we eigenlijk allemaal dezelfde stadia. Kübler Ross benoemde ze al: ontkenning, woede, onderhandelen, depressie (niet per se in die volgorde) en tenslotte aanvaarding. Het is niet ziekelijk als je woedend of depressief (etc) bent na een groot verlies; het is normaal. We hebben die gevoelens en geestesstaten nodig voor ons herstel.

Middels de ontkenning geven we onszelf de tijd om de switch te maken. De woede is belangrijk om onze zelfwaarde te hervinden. Met het marchanderen (alles uit de kast halen om het verlorene terug te krijgen) verzamelen we het goede. De depressie brengt ons in contact met onze oorspronkelijke wonden en zet ons aan die te helen. En met de aanvaarding creëren we vaste grond in onze psyche voor nieuwe ontwikkelingen. En die vaste grond is - zoals iedereen die ooit een zaad in een pot heeft gestopt zal weten - een voorwaarde voor 'het zaad van vertrouwen en liefde' om opnieuw te kunnen ontkiemen...   

Vertrouwen

Voltrekken die herstelfasen zich 100% lineair? Nope. Sommige mensen slaan fasen over, anderen blijven héél lang in èèn fase hangen, of vallen terug in een eerdere fase. Maar één ding is zeker: je kunt dit proces volledig vertrouwen. Al die emotionele staten van zijn, zijn functioneel in het transformatieproces. En ze trachten te ontwijken of zelfs te verhinderen zal er alleen maar toe leiden dat de pijn langer duurt. Door te durven voelen wat je voelt zal op een goede dag zoals boeddhisten zeggen: 'de verwarring dagen als wijsheid'. En zul je je verrijkt voelen door deze ervaring. Sta je jezelf toe dit proces te doorlopen dan is er geen kwestie van 'of', maar van 'wanneer'. 

Zonder veiligheid geen kans op groei
De eerste stap naar zelfbevrijding en groei is dus simpelweg het uiting geven aan je pijn en struggle. Veel mensen hebben daar een veilige plek voor nodig. Iemand die hun proces respecteert en niet gaat lopen trekken en sjorren. Want een mens kan niet op bevel een bepaalde fase doorleven of afsluiten. Zo'n veilige plek is natuurlijk ontzettend fijn als je in de shit zit, en vaak ook noodzakelijk. Desondanks is het eerste wat ik mensen in de Vrijplaats leer, waar ze die veilige plek in zichzelf kunnen vinden. En hoe die plek - ook als ik er niet bij ben - te benutten. Om van daaruit bovengenoemde emotionele fases versneld te doorlopen. Een ontdekking voor het leven. 

Weten wat een transformatief conflict- & lifecoachingtraject nog meer brengt? Check deze pagina.

Gerelateerde artikelen