Blog van 'n conflictbevrijder

Ben jij wel eens jaloers? Op de schoonheid, de goede eigenschappen, het geluk, het succes, of de rijkdom van anderen bijvoorbeeld? Da’s niet fijn hè? Je verzuurt en verbittert erdoor en kunt er zelfs ziek van worden. Net als van alle andere negatieve emoties trouwens. Maar wat mij opviel in mijn werk als conflictcoach was dat jaloezie veel meer ondergronds blijft dan die andere negatieve emoties. Mensen komen er niet zo snel mee uit zichzelf. En wat ook opvallend is – en tricky! - is dat wie er zelf weinig last van heeft, vaak grote moeite heeft jaloezie te herkennen. Terwijl het de bron is van heel veel conflict.

Jaloezie op de werkvloer bron van PSA

Ook op de werkvloer is jaloezie alom aanwezig. Wanneer men de ander een bepaalde promotie of kans niet gunt bijvoorbeeld, omdat men zichzelf de betere partij had gevonden en vindt niet dezelfde kansen te hebben gehad. Ook kan er kift zijn rondom schaarse middelen, succesvolle werkrelaties, of prestigieuze taken, opdrachten of afspraken. Jaloeziepatronen op de werkvloer herken je bijvoorbeeld aan sterke competitiedrang, kift, geroddel, sabotage, pestgedrag, conflictvermijding, leedvermaak, vergelijken, devaluerende en neerbuigende opmerkingen, kritiek opsparen tot een openbaar moment, ogen uitsteken (opscheppen over eigen prestaties), niet feliciteren met een behaald succes, en de lijst is vast nog langer. Het is dan ook een belangrijke oorzaak van psychosociale arbeidsbelasting (PSA).

Weg met dat taboe op jaloezie

Jaloezie is vervelend voor de ander, maar minstens zo vervelend voor de persoon die er last van heeft. Mijn stellige indruk is dat er op jaloezie veel meer schaamte en schuldgevoel (oordeel) zit dan op andere negatieve emoties. Angst, verdriet, boosheid, frustratie worden veel gemakkelijker bespreekbaar gemaakt, zelfs in de veilige setting van coaching en begeleiding. En dat is jammer, want jaloezie is een normale menselijke emotie, die naar mijn idee vooral schadelijke gevolgen heeft omdat men het voor zichzelf niet wil weten! En dat is wel nodig, want wat je niet erkent en bekent, bestuurt jou, en kun je niet verheffen en loslaten.

Emoties hebben een functie

Ik zou dan ook willen zeggen: kom op mensen, laten we dat oudchristelijke taboe er maar eens van afhalen met z’n allen, want dat veroorzaakt mijns inziens meer ellende dan de emotie zelf. Erken nou maar gewoon waar je last van hebt, want daarmee kom je verder. Emoties hebben namelijk een functie. Ze willen je ergens op attendéren, niet meer en niet minder, en zijn geenszins bedoeld om in te blijven hangen. Door ze uit te leven in plaats van er naar te luisteren, mis je de boodschap die jouw systeem aan je afgeeft. En die wil je horen, toch?

Uit de schaduw in het licht

Elke negatieve emotie heeft een schaduw- en een lichtkant. Maar om bij de lichtkant te komen, moet je wel eerst je eigen schaduw willen zien. Jaloers zijn betekent dat je als dood bent om iets of iemand te verliezen (angst), of dat je op een dwangmatige manier wil hebben wat de ander heeft (begeerte). Jaloezie gaat dus altijd over dwangmatig willen krijgen, hebben, of vasthouden. Wat kan uitmonden in afgunst. Afgunst maakt dat je geen mogelijkheid laat liggen om de ander zijn bezit te ontnemen, zelfs als je hierdoor zèlf schade lijdt. Waarmee je in de sfeer van dwang en geweld begint te komen. Van beschadigen en jezelf vergiftigen. Wat natuurlijk volkomen ridicuul is, maar het gebeurt. Door gebrek aan helderheid in het koppie. Sad enough.

Uplift je jaloezie

Wat ik hier vooral wil zeggen is dat jaloezie op zich geen zonde is, zoals in het Christendom wordt beweerd, maar dit wel kan worden als je haar niet erkent voor wat ze is: een normale menselijke emotie, die jou ergens attent op wil maken en richting wil geven. Transformatieve lifecoaching laat je behalve uit die bron van angst en begeerte óók uit de bron van liefde en wijsheid in jouw systeem tappen, en laat je ervaren hoe dát voelt. Daarna zie je pas dat je een keuze hebt en de jaloezie ook als startkabel kunt gebruiken. Teneinde te bereiken wat er door jou geleefd wil worden. Want denk erom: mensen kiezen niet voor jaloezie en afgunst; ze zijn erdoor bezeten. 

© aleXandra van Smoorenburg

Gerelateerde artikelen