Blog van 'n conflictbevrijder

Veel ruzies komen voort uit verkeerde verwachtingen. Die zijn maar wat snel geboren. Je kijkt iemand vriendelijk aan en die persoon gaat er van uit dat jij wel tijd zult hebben voor een uitgebreide klaagzang. Of je geeft aan dat je 'de kinderen best een keer naar de voetbal wilt brengen' en jouw naam prijkt gelijk op de lijst 'to disturb for everything, anytime'. Vervelend.

Maar zelf doe je het ook hè. Gaat automatisch, onbewust. Dat je moeder van 80 met kerst liever niet alleen wil zijn, wil nog niet zeggen dat ze de feestdagen met jouw drukke gezin wil doorbrengen bijvoorbeeld. Om maar eens een bekende inschattingsfout te noemen.

Wanneer onze goede bedoelingen teleurstellend ontvangen worden, was ons invullend vermogen groter dan ons aanvoelend vermogen. 

Ik schrijf er hier wat oppervlakkig over, maar eigenlijk zijn 'onze verwachtingen' een heel groot en diepzinnig thema. Waar je je hele leven nooit mee klaar bent. Verwachtingen zijn er om te koesteren, mee te dealen en ... weer los te laten.

Zijn we in de netten ervan verstrikt geraakt, dan waren we ons vaak niet bewust dat we ze uberhaupt hadden! Dan moeten we ze nog leren benoemen. Hoe kwetsbaar ook. Dit laatste is in relaties (ook werkrelaties) wel heel belangrijk, want zonder uitwisseling en afstemming over wat je eigenlijk wilt, drijf je al gauw uit elkaar. 

Eind november was ik op een congres over psychosociale arbeidsbelasting en duurzame inzetbaarheid, op het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Esener Rapportage

Aanleiding voor die bijeenkomst was de Esener Rapportage, een onderzoek gehouden in 31 westerse landen over opkomende risico's op het gebied van gezondheid en veiligheid in bedrijven, waaronder psychosociale arbeidsbelasting (werkdruk en werkstress). Dit laatste vormt een groot risico voor de gezondheid en het welzijn van werknemers, zo bleek.

Score Nederland

Voor het onderzoek werden in Nederland maar liefst 1008 managers en 206 werknemers-vertegenwoordigers geïnterviewd.

En wat bleek?

We scoren keihoog als het gaat om het belang dat men op managementniveau aan health en safety issues hecht! Derdes waren we. En waar leidden ze aan af dat wij deze onderwerpen in Nederland zo belangrijk vinden?

Aan de aanwezigheid van procedures rondom dit thema in bedrijven…   

Wel regelen, niks doen 

Ik moest er wel een beetje om lachen. Dat zijn wij echt ten voeten uit: eerste klas regelkonten! Hartstikke goed natuurlijk. Al is het niet voldoende. Want wat òòk bleek was dat, met die procedures in de la, werkgevers zich gelijk een stukkie minder druk gaan maken over het fenomeen in de praktijk.

In tegenstelling tot sommige andere landen, schijnen Nederlandse werkgevers zich nauwelijks zorgen te maken over psychosociale arbeidsbelasting.

Onnederlands

Best gek eigenlijk, want uit een recente enquete van FNV Bondgenoten over arbeidsomstandigenheden blijkt dat 60% van de werknemers in Nederland een te hoge werkdruk ervaart en 20% lijdt onder pesten en (seksuele) intimidatie! Je wilt er niet aan denken wat - los van alle ellende - de (verborgen) kosten daarvan zijn.

Nogal onnederlands dus, om daar niet op te letten. 

Onderrapportage

Interessant was om op het congres te horen hoe het volgens onderzoekers komt dat psa zo weinig actief bestreden wordt. Behalve onderrapportage en gebrek aan expertise en middelen om de risico’s te managen, werden ook genoemd: de gevoeligheid van het onderwerp en gebrek aan awareness (‘wij hebben dat niet in ons bedrijf’). Heel herkenbaar. En spijtig. Zolang problemen niet bespreekbaar zijn, wordt oplossen immers moeilijk.

How to solve the problem

Als het mis is op de werkvloer, kunnen op drie niveaus oplossingen gevonden worden:

- op het niveau van de persoon (maatregelen, gedragsbijsturing, conflictbemiddeling),

- op het niveau van het werk (aanpassing van werk) en

- op het niveau van de organisatie (beleid op mentale en fysieke gezondheid, periodiek onderzoek/ metingen verrichten, leidinggevenden trainen).

En soms moet er wat gebeuren op alle drie de niveaus.

Preventie

Voorkomen van psa is moeilijk, zeker in een harde bedrijfscultuur.

Het beste tegengif is namelijk oprechte aandacht voor werk, werknemer en diens functioneren.

Maar waar maakt men daar nog tijd voor?

De Groningse hoogleraar gezondheidswetenschappen J. Van der Klink maakte een duidelijke koppeling tussen zingeving en plezier in werk enerzijds en duurzame inzetbaarheid anderzijds. ”Als werk waarde heeft voor mensen en zij gewaardeerd worden, draagt dit in belangrijke mate bij aan hun duurzame inzetbaarheid.”

Yes indeed. Gewoon basic elkaar waarderen. Daar kunnen we wat mee, toch?  

Alexandra van Smoorenburg