Blog van 'n conflictbevrijder

Blijf jezelf tijdens een conflict

‘Ik heb me weer eens laten verleiden tot de zoveelste discussie met Piet’, zegt Myra gefrusteerd. Haar directe collega Piet loopt al maanden constant te mopperen en maakt overal een punt van. ‘Volgens mij is hij zo overspannen als een deur’, zegt ze, ‘maar zich ziek melden: ho maar. Ik word gek van die man! Heb jij niet wat tips voor me Alexandra? Hoe kan ik die man op afstand houden?’

‘Waar precies heb je last van?, vraag ik. ‘Van de negativiteit’, zegt Myra prompt. ‘Het is niet dat hij altijd ongelijk heeft, maar ik wil het allemaal niet meer horen. Ik heb mijn handen vol aan mijn eigen werk, en dat gezeur van hem kan ik er gewoon niet bij hebben. Hij hoeft zijn mond maar open te doen, of ik zit al op de kast tegenwoordig. Dit is geen leven: weg met die man. Ik ben hem spuugzat!’

Ik vertel haar dat ik slecht nieuws heb. Dat het moeilijk gaat worden haar collega op afstand te houden en dat dit bovendien de verkeerde focus is. Maar dat er toch een uitstekende oplossing voor haar probleem is: niet hem proberen te veranderen, maar het zelf anders aanpakken.
Myra zucht. Ze heeft het al eerder gehoord. ‘Eigenlijk vind ik gewoon dat hij vervelend is en dat hij dus moet veranderen’, stribbelt ze tegen.

‘Ik kan het me voorstellen lieverd, en het spijt me voor je, maar je lost er je probleem niet mee op’, zeg ik rustig. ‘Ik heb echter wel een paar goeie tips voor je, waarmee je het in eerste instantie draaglijker voor jezelf kunt maken, en die in tweede instantie ook nog een gunstige invloed kunnen hebben op zijn gedrag. Wil je ze nog horen?’
‘Toe dan maar, als jij denkt dat het helpt,’ zegt ze berustend.

‘Okay, dan ga ik je nu 5 tips geven om beter bij jezelf te blijven tijdens een ruzie. De tips klinken simpel, maar zijn niet gemakkelijk om in je systeem te krijgen. Jij hebt echter Piet op je pad gekregen, dus zat mogelijkheden om te oefenen :) Heb je jezelf deze gewoonten aangeleerd, dan zul je er veel profijt van hebben, ook in andere situaties. Door het toepassen van deze tips zul je namelijk het negatieve krachtenveld tussen jullie weten te doorsnijden, en dat heeft een positieve invloed op jullie relatie.

Op het moment dat het speelt kun je de volgende dingen doen: 

1. Haal diep adem. Breng er je volle aandacht naar toe.  
   NB Ondersteun dit fysiek door wat achteruit te leunen of een stap naar achter te zetten. 
    
2. Tel dan van 10 naar 0.
   Niet andersom: daarmee wind je jezelf op. Door aftellen kalmeer je.
   Door te tellen ga je dus uit contact met de ander. Dat is prima. De ander heeft dit niet gelijk in de gaten en gebruikt die ruimte om te spuien. Laat maar gebeuren.   
   
   
3. Of: centreer jezelf. Dit doe je door je aandacht naar je krachtcentrum te brengen: ca 10 cm onder je navel, middenin je lichaam.
   Door tijdens een ruzie volledig aanwezig te zijn in je lichaam ontlaadt het energieveld tussen jullie twee, wat een positieve invloed heeft op de situatie.
   
   
4. Of: bescherm jezelf energetisch door een lichtveld of een glazen stolp om je heen te visualiseren als de ander erg negatief naar jou toe is. Stel je eventueel voor hoe de negativiteit van de ander op het licht/de stolp afkaatst.
   NB Vroeger droegen mensen een gouden kruisje of medaille om het kwaad af te weren. Als jij dit draagt, kun je ook je aandacht hier naar toe brengen en je voorstellen dat alle narigheid hierop afketst.
   
   
5. a) Lukt het om bij jezelf te blijven, chapeau! Parkeer je eigen verhaal en stel je eerst open voor de argumenten van de ander. Dit kalmeert de ander, waarna hij/zij veel meer geneigd zal zijn om ook jou serieus te nemen. Maak de ander vooral duidelijk waar het jou om gaat en wat jij wilt bereiken (en niet waar je allemaal problemen mee hebt). 
   b) Lukt het niet, no big deal, zeg dat je dan-en-dan op het onderwerp terug zult komen en ga gewoon weg. 
   NB 1 Hou je ook aan je belofte om erop terug te komen, anders ben je gewoon aan het weglopen voor conflict, en dat heeft nog nooit een echt probleem opgelost.  
   NB 2 Lukt het maar niet om jezelf inhoudelijk los te maken van het conflict, dan heb je last van een blinde vlek. Het feit dat je je steeds in het conflict laat zuigen geeft aan dat een onbewuste schaduwkant van je zelf (je eigen negativiteit dus) een bontje is aangegaan met de negativiteit van de ander. Probeer er dus, alvorens het gesprek met de ander aan te gaan, door zelfreflectie achter te komen wat dit conflict over jou zegt. In een weerbarstig conflict zit altijd een belangrijke boodschap voor jou verstopt. Een handig hulpmiddel daarbij is het reflectie- en zelfsturingtool van de Vrijplaats (alleen verkrijgbaar via de training Benut je Conflict, sorry!). 
   
   

Samenvattend. Tip 1 tot en met 4 zijn er dus op gericht jezelf los te maken van de ander en je maximaal te verbinden met je zelf. Niet met wat je er van vindt - dus niet met je standpunten en emoties - maar met wie je diep van binnen bent: je eigen fundamenteel goede, liefhebbende ik, ook wel genoemd je primaire persoonlijkheid. Het 'inbrengen' van je primaire persoonlijkheid in een conflictsituatie heeft een transformerende uitwerking op de ervaring zelf, en op de relatie. En dat, lieve Myra, leidt tot magie in het dagelijks leven.' 

© Alexandra van Smoorenburg, De Vrijplaatscoach

Gerelateerde blogs

Conflict op werkvloer: maak jij ze erger?, september 2014

'Nee zeggen’ moeilijk? Zo kom je er van af, juli 2014

Omgaan met negatieve energie. Tips voor gevoelige mensen, oktober 2013

Over conflict en loslaten (en een vies praatje), april 2014

Vond je dit een interessant blog? Deel het in je sociale netwerk!

Groot nieuws! Per 1 april 2015 gaan we in het Amsterdamse Stadsdeel Zuid met de pilot Conflictcoaching voor Minima van start. Het is de missie van Vrijplaats Amsterdam om minima een veilige plek te bieden, los van alle instanties, waar ze terecht kunnen voor een gelijkwaardig gesprek over hun situatie, en gefaciliteerd worden er zelf een praktische uitweg uit te vinden. Het credo is: gehoord, gezien en gefaciliteerd worden, geen hulp en geen advies dus. 
Vrijplaats Amsterdam gaat in eerste instantie alleen conflictcoaching bieden, geen conflictbemiddeling. 

Vrijplaatscoaches: experts in zelfsturing

De vrijwilligers gaan door mij getraind worden tot vrijplaatscoach. Dit houdt in dat ze gaan werken met het ruimtelijke coachingtool van de Vrijplaats^®, dat mensen in een paar concrete stappen op het pad van eigen verantwoordelijkheid en eigen regie zet. Handig als je een conflict in goede banen wilt helpen leiden! Conflicten zijn immers bij uitstek de situaties waarbij we de schuld – en daarmee ook de macht om er iets aan te doen - bij de ander leggen. Een Vrijplaatscoach zou je dus kunnen omschrijven als een expert in het faciliteren van constructieve zelfsturing.

Waarom zo’n nadruk op zelfsturing?

Over eigen verantwoordelijkheid, regie en kracht wordt naar mijn mening erg gemakkelijk gedacht door een aantal sociale plannenmakers. Het is echter niet eenvoudig, en al helemaal niet vanzelfsprekend. Want hoe bepaal je waar je voor gaat? En als je dat al weet, hoe pak je het aan en blijf je op koers? Hoe ga je überhaupt een lastig gesprek aan, en hoe creëer je (meer) mogelijkheden voor jezelf?

Jezelf constructief aansturen moet je leren, al helemaal in geval van een conflict. Zodat je geen beslissing neemt die op de korte termijn iets oplost en op de langere termijn een probleem creëert. Voor zelfsturing heb je ruimte nodig, en vind die maar eens in je eigen hoofd en in de wereld om je heen. Is het geen weldaad, om dan een klankbord aangeboden te krijgen?

Waarom voor minima?

Minima moeten de vele uitdagingen die deze positie met zich meebrengt op eigen kracht tackelen. Gelukkig zijn er genoeg die dat prima kunnen, maar velen worstelen er ook mee. Het leven kan best hard zijn, als je in deze maatschappij weinig geld hebt. Eén verkeerde beslissing kan al tot grote problemen leiden. Mensen durven dan soms geen initiatieven meer te nemen of andere keuzes te maken. Ze gaan het gesprek geeneens aan, uit angst hun eigen glazen in te gooien. Persoonlijke coaching zou dan een uitkomst zijn, maar daar is geen geld voor. Nu de maatschappelijke en psychosociale hulpverlening zo wordt teruggedraaid valt hier met andere woorden een pijnlijk gat. Al zijn we wellicht ook weer niet zo afhankelijk van de professionele hulpverlening als tegenwoordig gangbaar is. Deze ontwikkeling is ook een vingerwijzing om weer meer met elkaar te verbinden. Met wat goede aanwijzingen, levenservaring en het hart op de goede plek kunnen we een hoop voor elkaar betekenen. 

Voor welke conflicten?

Zowel voor conflicten met een ander, als voor innerlijke conflicten. Die twee hangen namelijk samen. Onder elk uiterlijk conflict zit namelijk een innerlijk conflict, ook al zijn mensen zich daar niet altijd van bewust. Elk innerlijk conflict leidt echter niet altijd direct tot een uiterlijk conflict, maar wat niet is kan zomaar komen (escalatie).
Hoe dan ook, in de Vrijplaats mag het gaan over een conflict thuis, in je familie, op school, in je sociale netwerk, met instanties (overheid en hulpverlening), met buren, of als gevolg van externe factoren zoals criminaliteit, verkeer, lawaai, vervuiling of burenoverlast.

De Vrijplaats is niet bedoeld voor juridische conflicten, en ook niet voor ernstig verwarde mensen. Voor zulke conflicten moet je bij een professional zijn: een advocaat, psycholoog of psychiater.

Geluk

Ik ben echt gelukkig, want dit is al jaren onze droom. Paul (Sträter) en ik zeiden altijd tegen elkaar: eigenlijk zou er op elke hoek van de straat: in elk buurthuis, in elke bibliotheek, in elk gezondheidscentrum, een Vrijplaats moeten zijn waar mensen terecht kunnen voor een gelijkwaardig, constructief gesprek. We dachten daarbij ook altijd al aan vrijwilligers, maar wijzelf en de tijd waren er nog niet rijp voor. Nu wel, nadat het tool beschikbaar is, en we serieus aan het bewegen zijn in de richting van de participatiesamenleving. Want conflictcoaching is prachtig werk, zelfs als je er niet voor betaald wordt. Het is zeer interessant voor je eigen ontwikkeling en ook mooi om een waardevolle bijdrage in ruil voor je uitkering te leveren.

Het grotere plaatje

We gaan klein beginnen, met een groep van 10 vrijwilligers. Na de training, die gefinancierd wordt door Stadsdeel Zuid, blijf ik als vrijwilliger betrokken bij de Vrijplaats, met name door het delen van mijn kennis en ervaring met de coaches. Ik ga intervisie- en inspiratie-avonden organiseren voor de vrijplaatscoaches, maar zal niet alle taken die bij het project horen naar me toe trekken. We gaan het samen doen, in co-creatie. Na een half jaartje gaan we toetsen hoe het gaat, en als het succesvol is, gaan we meer mensen opleiden om uit te kunnen breiden naar de andere stadsdelen, en bij behoefte naar andere steden. 

Geïnteresseerd in deelname?

Als jij mee wilt doen, meld je dan aan voor gratis de workshop Conflictcoaching voor vrijwilligers bij de Vrijwilligersacademie Amsterdam-Zuid. Deze training kun je ook los van het project volgen. Omdat je er al een beetje kunt kennismaken met het Vrijplaatstool, kun je kijken of dit bij je past en of je je zou willen aansluiten bij de Vrijplaats Amsterdam. De training tot vrijplaatscoach begint daarna pas, maar in principe zit de eerste groep al vol. Er kunnen echter altijd dingen gebeuren waardoor mensen afvallen, dus als je het geïnteresseerd bent, kom gewoon.

Gerelateerde blogs

Van zelfsturing naar persoonlijk leiderschap, jan 2013

Een Forum voor gratis Online Conflictcoaching, een haalbaar idee?, nov 2011

Wat is een visie op vrede waard, die het conflict niet omarmt?, sept 2011

Eigen verantwoordelijkheid mobiliseren, juni 2011

Ik wil aandacht! Over slachtofferschap, jan 2011

Vond je dit een interessant blog? Deel het in je sociale netwerk!

‘Heb je ooit overwogen om vergeving te schenken?’ vraag ik aan Frank, Facilitair Manager bij een middelgrote zorginstelling. Frank kijkt me in eerste instantie aan of hij water ziet branden. Dan verzacht zijn gezicht.

‘Ach’, zegt hij peinzend, ‘misschien heb je wel gelijk. Die lui zijn zo dom, zo in-en-in dom. Ze weten gewoon niet beter.’ Er trekt een vlaag van -  is het opluchting, berusting, vrede? – over zijn gezicht. ‘Het is voorbij nu. Ik ga weg, na drie doffe jaren. Ik heb een hoop geleerd en hoop op een leuke andere baan. Misschien moet ik het inderdaad maar loslaten.’

Had ik dit twee, drie maanden eerder gevraagd, dan had Frank waarschijnlijk met zijn wijsvinger op zijn voorhoofd getikt. Ik was er door de directie bijgehaald voor ‘een cultuuronderzoekje’. Franks afdeling liep niet goed. Medewerkers hadden geklaagd over het functioneren van hun leidinggevende en ook in de rest van de organisatie was er onvrede over de wijze waarop zaken afgehandeld werden door Facilitair. De zaak etterde maar door en er moest iets gebeuren. Met de postbus 51-formule van de Vrijplaats^® was het lek gauw boven water. Oh-oh, wat was Frank furieus geweest toen hij had begrepen hoe ‘sneaky’ zijn medewerkers bezig waren geweest om de poten onder zijn stoel vandaan te zagen. Hierna was ‘blijven’ voor hem geen optie meer. ‘Geen dag meer’, had hij gezegd, en had gelijk zijn spullen gepakt.

De casus zal me altijd bijblijven, en niet zozeer vanwege het verschijnsel ‘van beneden naar boven trappen’, maar vooral vanwege de vergevingsgezindheid van deze Frank. Want ook al wilde hij vergeven, toch was het niet eenvoudig geweest. Zijn ego had een gevoelige tik gekregen en bovendien was hij zijn baan kwijtgeraakt, dus vergeving druiste glad tegen zijn gevoel en logica in. Maar toch was hij er voor gegaan. Dit vanuit het besef dat hij, door vast te houden aan zijn wrok, vooral zichzelf zou hebben. En zo besloot hij na een ontroerende sessie over vergeving vrede te sluiten met het verleden en de boeken voor altijd te sluiten.

Niet veel later vond Frank een fantastische werkplek, bij een jong, technisch bedrijf. Zelf weet hij dit onverwachte geluk aan de gevolgen van de vergevingssessie, die hij als magisch had ervaren. ‘Je zult het misschien niet geloven Alexandra, maar sinds die dag voel ik me 10 jaar jonger. Want weet je wat ik gedaan heb? Ik ben doorgegaan met die vergevingsoefening, ook in de richting van anderen. Dit heeft me zoveel energie en kracht gegeven, dat mensen aan me vragen of ik een verjongingskuur heb gedaan! Als ik vertel over die oefening, zijn mensen werkelijk stomverbaasd, en ik kan je zeggen dat ik nog nooit zoveel fijne gesprekken gevoerd en me nog nooit gelukkiger gevoeld heb, dan de afgelopen maanden.’

‘Lucky him’, zullen sommigen van jullie denken, ‘but not in my case!’
Het klopt inderdaad dat je nog veel ergere dingen mee kunt maken dan Frank, onherstelbare dingen, zoals het verlies van een geliefde of je gezondheid, door je eigen of andermans schuld. Toch zijn er mensen die het ook in zo’n geval lukt zichzelf te verlossen van de pijn, de boosheid en het verdriet om hun verlies, en die de weg terugvinden naar hun levensgeluk. Het spreekt voor zich dat dit een buitengewoon gevoelig proces is, dat zich niet laat forceren. Vergeven valt weliswaar te leren, maar is geen kunstje. Zo zei ooit een moeder wiens kind is vermoord: ‘Ik heb ze vergeven, maar er zijn dagen dat ik het helemaal opnieuw moet doen.’

Misschien rijst bij jou nu de vraag: ‘maar wat is dat eigenlijk, vergeven? Hoe doe je dat?’
Moet ik dan net moet doen alsof het niet is gebeurd? Moet ik mijn eigen gevoelens uitvlakken?

Moet ik het door de vingers zien, of goed praten? Tegen mezelf zeggen dat die ander er niks aan kon doen, gezien zijn of haar verleden, verslaving, of gekte.

Moet ik me er vanuit een of ander moreel superioriteitsgevoel - bijvoorbeeld vanuit mijn 'christen- zijn' - boven verheffen? 

Nee dus. Al deze dingen zijn vreselijk en helpen je niet om te vergeven. Hiermee doe je jezelf alleen maar geweld aan.  

Vergeven is bovenal een diep, intens proces van het hart, dat je persoonlijkheid ingrijpend transformeert.

Het is de innerlijke daad van vrede sluiten met het verleden, 'door het verlangen op te geven, dat het verleden anders was geweest' (W. Glaudemans). Vergeven gaat niet over het aanvaarden van de situatie, maar over het aanvaarden van je gevoelens over de situatie, en je bereidheid die gevoelens (laag voor laag) los te laten. Vergeven is de verbinding herstellen met je ongeschonden kern, je ware natuur, en jezelf oefenen om vanuit dat perspectief naar de ander en de situatie te kijken. Vergeven is de notie omarmen dat het leven fundamenteel goed is, en dat het je geboorterecht is om vreugde te ervaren, en in vrede te leven met al wat is…

© Alexandra van Smoorenburg 

Meer lezen over vergeving? Prachtige boeken zijn: 

Willem Glaudemans 'Het wonder van vergeving', 2002 

Desmond Tutu en Mpho Tutu 'Het boek van vergeving. Het viervoudig pad naar heling van onszelf en onze wereld', 2014

Gerelateerde blogs

Over vergeving en sorry zeggen (verhaal), september 2014

Ruzie met je beste vriend, (verhaal) september 2014 

Hoe word je gelukkig?, september 2013

Wrrraak!, (casus) juni 2013

Vond je dit een interessant blog? Deel het in je sociale netwerk!