Blog van 'n conflictbevrijder
Peter komt met zwartomwalde ogen op zijn werk; concentreren valt hem elke dag zwaarder. Zorgelijk, want zijn werk als laborant in een ziekenhuis vereist secuur handelen. Gek en doodmoe is hij van zijn buurman, een autistische man met twee eveneens autistische, verstandelijk gehandicapte kinderen die zijn leven kapot maken met de teringherrie die ze produceren. Al vindt hij de affectieve verwaarlozing die de kinderen treft misschien nog erger. Die gaat hem echt door merg en been.
Elke dag weer moet hij meemaken hoe de huiselijke spanning opbouwt, en escaleert, en weer opbouwt, en weer escaleert.
Zeven hulpverlenende instanties zijn er al bij geweest, tot aan buurtbemiddeling toe.
Maar niks mag baten. Elke poging stuit op een muur van weerstand…
Peter weet het niet meer. Boos is hij, ‘op’, verdrietig, murw. Verhuizen kan hij niet. Goed functioneren op zijn werk wordt steeds moeilijker. Wat kan hij nog doen, vraagt hij me met matte stem?
Lange lijdensweg
Conflict en onmachtgevoelens: een lastig setje. Samen staan ze garant voor een lange lijdensweg. Want wat kun je met iemand die in jouw beleving ‘te erg voor woorden’ is? Die jou verbijsterd en geshockeerd achterlaat door zijn of haar totale gebrek aan inzicht, redelijkheid, of inlevingsvermogen?
Okay, daar wil je dus niks meer mee, dat is duidelijk. Maar wat als je er nog iets mee moet? Als die ander je leidinggevende, collega, familielid of buurman is?
Wat kun je doen om jezelf te bevrijden? En hoe voorkom je escalatie?
Gierende onmacht
De ander niet kunnen bereiken (ook in overdrachtelijke zin) creëert bij de meeste mensen gigantische onlustgevoelens. En het zijn deze onmachtsgevoelens, die een elegante oplossing van het probleem in de weg staan. Je daarvan bevrijden is echter geen kleinigheid. Het kan voelen als een loodzware opdracht in je leven.
Je bevrijden van die onlustgevoelens is echter wel de voorwaarde om verder te komen en de flow van je leven (weer) op te pakken.
Als je dat laatste toch echt wilt, lees dan verder.
Blokkades
Hoewel je zou denken dat de blokkades bij de ander zitten, zitten de blokkades die de oplossing verhinderen bij jou. Een rotboodschap, ik weet het, sorry.
Niet dat die ander niet hartstikke fout of slecht zou zijn, dat zal best, maar jòuw probleem is de manier waarop je met het gegeven dealt. Die is bezwarend is voor je eigen systeem.
Je kunt er zelfs helemaal niet tegen, hoe jij met je probleem omgaat!
Misschien heb je het probleem wel afgehandeld, op jouw manier, maar daarmee heb je het nog niet opgelost.
Een conflict is pas opgelost, als je er geen last meer van hebt.
Levensthema
En nog iets. Ook niet leuk.
Wie vastloopt in onmacht zoals Peter, kan er gif op innemen dat het probleem aan een existentieel levensthema raakt. Een levensthema dat er alles aan doet, om door jou ‘ontdekt’ te worden. Het wil gezien worden. Erkend worden. Omdat het bij je hoort. Bij je persoon en je leven. Vandaar dat het zich zo op de voorgrond dringt. Krijgt het niet goedschiks je aandacht, dan kwaadschiks.
Peter bv, had niet voor het eerst een psychiatrische patiënt naast zich wonen die overlast bezorgde, maar voor de vierde keer! De eerste keer verhuisde de buurman, de tweede en derde keer hijzelf, maar nu stond zelfs deze optie niet meer open. Merk op hoe Peters persoonlijke bewegingsruimte verkleinde..
Omdat hij het probleem steeds onvoldoende oploste (ervan wegsprong), drong hij niet tot de betekenis ervan voor zijn leven door. Waardoor het hem bleef achterhalen.
Mechanismen van de wanhoop
‘Wat zijn dat dan voor blokkades’ zul je je afvragen, ‘waarmee ik de oplossing van mijn probleem dwarsboom?’
Dat kan bijvoorbeeld zijn je neiging om in het conflict te blijven hangen. Door er constant over na te denken, in kringetjes, en er voortdurend over te praten. Niet zozeer met de persoon waarmee je in conflict bent, of met mensen die je vooruit (kunnen) helpen, maar met voorhanden praatpalen. Naar jezelf en buiten toe alsmaar dezelfde akelige zinnetjes en beelden herhalend, die het heel zwaar maken en onoplosbaar. Steeds bozer wordend, omdat je niet geholpen wordt.
Als je tenslotte zover bent dat je wel het gesprek aangaat, is het te laat. Je hebt al afscheid genomen van binnen; dat kon ook echt niet meer anders.
Een andere strategie is die van het verstoppertje spelen. De neiging om te verdringen. Je deelt je probleem liefst niet met anderen, om maar niet te hoeven voelen en toegeven hoe erg je het vindt. Niemand hoeft te weten hoe het met jou gaat; dat vertroebelt de zaak alleen maar. Het gaat om de inhoud. Die ander is (gebrek of geen gebrek) fout, en die fout moet bekend en uit de weg geruimd worden. Een gesprek zal niks oplossen, aangezien je wel weet hoe de ander denkt. En dat komt niet overeen met jouw visie.
En dan is er nog de neiging om je lijden ‘uit te acten’: vanuit je kwetsuur zelf ook te gaan slaan. Verbaal of fysiek terugmeppen, afhankelijk van de voorbeelden die je in je leven gehad hebt. Dit doe je vanuit de aandrang iets substantieels te stellen tegenover de pijn die je van binnen voelt.
Dit zijn alledrie destructieve strategieën, die je ervan weerhouden om tot de betekenis van het conflict voor jou door te dringen.
Noodzakelijk voorwerk
Door bovengenoemde gewoonten die je geluk in de weg staan op te geven, herstel je het contact met jezelf. En creëer je de voorwaarde om het probleem waarin je vastgelopen bent op te kunnen lossen.
Het loslaten van deze neiging en het openstaan voor onze werkelijke gevoelens, vormt m.a.w. het noodzakelijke voorwerk om van je probleem af te komen.
In mijn volgende blog ga ik dieper in op hoe je dat doet. En op de ontdekking van Peter. Laat mij intussen gerust weten wat je vragen en opmerkingen bij het bovenstaande zijn. Misschien kan ik het meenemen in het vervolg.
© Alexandra van Smoorenburg
De belangrijkste blogs via je email ontvangen?
Abonneer je op het E-zine Ontstressen in Zorg en Welzijn
Gerelateerde blogs
stuur door
‘Hallo, dat is niet mijn afdeling!’
‘Daar hebben we geen geld voor hoor.’
‘Daar hoef ik bij dit management echt niet mee aan te komen!’
‘Was jij er niet voor aangesteld om dit probleem zelf op te lossen?’
‘Vraag dat maar aan de regering.’
Tja, wordt hier nou een goede reden aangevoerd om het probleem te laten waar het ligt?
Of wordt ‘the easy way out’ genomen, om het conflict niet onder ogen te hoeven zien?
Dooddoeners. Argumenten van niks om een discussie stil te leggen. Wat hebben ze te vertellen? En ook: hoe kom je alsnog in gesprek? Daarover meer in dit blog.
Niet mijn probleem
We maken ons er allemaal wel eens schuldig aan: de ander afschepen met een zoek-het-zelf-maar-uit-reactie.
Met de hoeveelheid vragen en opdrachten die er dagelijks op ons af komen, moeten we wel prioriteiten stellen en grenzen trekken, zo stellen we onszelf gerust. Waarom tijd maken voor zaken waar we toch niks aan kunnen doen?
Toch doemt soms op een rustiger moment die confronterende opmerking weer op in ons hoofd. ‘Hoe moeten wij dat voor elkaar krijgen, met zo weinig personeel?!’ ‘Moeten er eerst ongelukken gebeuren, voordat jij een keer aan de bel trekt?!’
Een lichte onrust bij die herinnering leert ons dat er meer aan de hand is.
Want hoe fair was die suggestie eigenlijk, dat ie zo snel de doofpot in moest?
Zelfbescherming
Een dovend antwoord op een dringende vraag of suggestie noemen ze ook wel: weerstand. Ook wijzelf lijden eraan.
Weerstand is een vorm van zelfbescherming. In een flits van een seconde hebben we gevoeld dat we ons moesten beschermen. Maar waartegen dan? Wat moest er zo snel mogelijk geëlimineerd worden?
De angst dat onze wereld eraan gaat!
Nahhh, zo erg?
Ja hoor, zonder gevoelde bedreiging produceert je systeem echt geen weerstandsreactie.
Hieronder een aantal goede redenen van ons onbewuste om vliegensvlug de weerstand in te schieten.
Respect voor de weerstand
We kunnen bijvoorbeeld zomaar bang zijn om verantwoordelijk te worden gehouden voor wat er op dat moment gebeurt. Liever verschuilen we ons achter het systeem, dan dat we een te omvangrijke opdracht op onze schouders laden.
Of we zijn bang voor bewustwording. Dat is ook een belangrijke. Bewustwording brengt ons namelijk bij onze pijnervaringen. En bij lastige vragen, zoals ‘Heb ik wel de juiste beslissing genomen?’ of ‘Waar doe ik het eigenlijk allemaal voor?’. Of - erger nog - bij het inzicht: ‘Ik moet handelen.’ Brrr. Het laatste wat we willen!
Andere goede redenen om anderen van ons af te houden zijn: de onbewuste angst voor gezichtsverlies, als we niet durven toe te geven dat we het zelf ook niet weten, of onder controle hebben; de angst voor desintegratie, als we menen dat het ons onze baan, of het contact met onze collega’s kan kosten; de angst niet goed genoeg te zijn, of de angst voor overgave. Dan zijn we onbewust bang dat er niets van ons overblijft als we erin meegaan. Ook kunnen bang zijn voor onze eigen kracht. Dat de beer in ons loskomt als we het idee toelaten. En zo zijn er nog wel een paar.
Een beetje respect voor onze weerstand is dus best op zijn plaats.
Liefdevol perspectief
Dooddoeners, die snelle, handige stellingnamen waarmee we onszelf buiten schot houden (zoals geen tijd, geen geld, de ander die niet deugt, de organisatie die niet correct functioneert, of - komt dat even goed uit - de crisis) zijn dus gewoon weerstandsreacties die verwijzen naar onbewuste angsten.
Bewustwording en erkenning daarvan kan al een grote stap voorwaarts betekenen. Je stopt er dan mee het probleem alsmaar bij de ander te leggen nemen, waardoor (onderhuids) conflict en stress in de werkrelatie in belangrijke mate afnemen.
Of je verder nog iets zou moeten met die angsten, hangt af van je persoonlijkheid en je doelstellingen. Het enige wat ik erover kan zeggen is dat wie zich graag wil ontwikkelen, er niet onderuit zal komen om zijn of haar angsten onder ogen te zien. Liefst vanuit een liefdevol perspectief, want dat is naar mijn ervaring het belangrijkste ‘middel’ om angst(en) te pareren.
Verweer tegen dooddoeners
Omdat afgepoeierd worden toch een onprettige ervaring blijft, hieronder wat tips om jouw boodschap alsnog over te laten komen.
1) Zorg dat je in contact blijft, zodat de mogelijkheid aanwezig blijft om tot elkaar te komen
2) Kies een goed (informeel) moment om je boodschap over te brengen, bv na succesvolle samenwerking, een belangrijke prestatie, of voor of na het werk.
3) Creëer een sfeer van verstandhouding, waarin je ruimte maakt voor het totaalplaatje.
Dit doe je door:
- eerst te erkennen waartoe de ander geroepen wordt in de organisatie (tot welk doel), alvorens jouw punt naar voren te brengen. Bv ‘Ik liep nog eens na te denken over jouw opmerking vorige week over die bezuinigingen. Wat mij nu bezig houdt aangaande de weg daar naar toe is …‘
- te praten vanuit ontspanning, met begrip voor het ongemak van de ander (gezien de weerstand)
- niet te gaan beschuldigen of verwijten, maar de ander eenvoudigweg deelgenoot te maken van je beleving. ‘Wat ik zie, voel, hoor .. / Hoe ik het beleef is…’
- de eventuele gevolgen en risico’s voor jezelf en de organisatie te benoemen, in geval er niets ondernomen wordt. ‘Waar ik me zorgen over maak is .. Waar ik voor mezelf bang voor ben is …’
4) Heb je een dergelijk veld gecreëerd, dan kun je er zeker van zijn dat je boodschap ontvangen wordt. Wat niet wil zeggen dat je punt overgenomen wordt. Koppel die zaken los van elkaar en laat je eventuele neiging tot afdwingen los. Het werkt averechts.
5) Wellicht is na jullie gesprek ook jouw beeld van de situatie verrijkt. Blijf afstemmen met jezelf of je kunt leven met de situatie zoals die zich ontwikkelt. En blijf openstaan voor uitwisseling. Zo geef je vorm aan een hoogwaardige relatie, die persoonlijke groei en organisatieontwikkeling mogelijk maakt.
Reflectie
Kreeg jij onlangs vragen of opmerkingen op het werk die je liever niet wilde horen? Probeer eens te voelen waarom je ‘er niet aan wilde’. Verras dan de ander door hem of haar tegemoet te komen en het gesprek erover te openen. Geheid dat jij een mooie dag hebt op je werk!
© drs. Alexandra W.M. van Smoorenburg
De belangrijkste blogs via je email ontvangen?
Abonneer je op het E-zine Ontstressen in Zorg en Welzijn
Gerelateerde blogs
Eigen verantwoordelijkheid mobiliseren
Over de betekenis van conflict en meer (video)
Verwachtingen managen: a life's journey
Onderstaand blog schreef Tura Gerards van Pijn-Verminderen.nl voor het E-zine Ontstressen in Zorg en Welzijn
Psychiater en hypnotherapeut Milton Erickson (1901-1980) verbaasde zich erover dat zoveel mensen niet in staat zijn om pijn te vergeten.
Terwijl vergeten zo’n enorm groot deel van ons leven uitmaakt…
Het is in feite de grootse hobby van je lichaam: je vergeet elk moment zóvéél!
Erickson had zelf – sinds zijn 17e levensjaar – vrijwel dagelijks te maken met pijn in zijn lichaam ten gevolge van polio. Hij veranderde elke dag opnieuw de beleving ervan door gebruik te maken van de mogelijkheden van “the unconscious mind”. Ik noem het hier “het Onbewuste”.
Om van de resultaten van het Onbewuste gebruik te kunnen maken, is er volgens Erickson één absolute en speciale voorwaarde: “Je moet er tevreden mee zijn dat je niet kunt weten hoe een resultaat tot stand is gekomen.”
Vergeten dus! 
To forget or not to forget, that’s the question
Hoe komt het dat je iets kunt vergeten?
Je brein wil niets liever dan dingen “die klaar zijn” naar de achtergrond verschuiven.
In feite hoef je voor vergeten niets te doen: het gaat vanzelf!
Dus – bij het thema pijn – is het beter te vragen: hoe komt het toch dat je iets maar niet kunt vergeten?
Het allereerste antwoord op die laatste vraag is simpel: onveiligheid.
Onveiligheid maakt dat je brein zegt: let op!
Wanneer je gezondheid of je welbevinden in gevaar is, wordt vergeten moeilijk.
Gelukkig maar!
Je wordt je bewust van je voet (‘je voelt je voet’) wanneer er een scherp steentje in je schoen zit.
Je haalt het steentje eruit en even later ben je die hele voet weer vergeten.
Wat een slim mechanisme is het lichaam toch!
Wat heb je nodig om pijn te vergeten?
Pijn is een belangrijk signaal. Niet een signaal om te verdoven met een pijnstiller, maar een om juiste aandacht aan te schenken. En dat betekent dat je echt en goed naar pijn zult moeten kijken. Zie ook: “Waarom het goed omschrijven van jouw pijnbeleving belangrijk is”
Meestal doen mensen precies het tegenovergestelde.
Ze ervaren het signaal even, schrikken, en proberen het weg te duwen. Ze voelen het steeds even en willen het meteen weer kwijt. Weer gaan ze ernaar toe, drukken er eventjes op, wrijven erover, en al spoedig vervloeken ze het signaal.
Hoe kun je pijn nu werkelijk ervaren als je ertegen bent?
Zoals hierboven al gesteld, kun je pijn alleen vergeten als je je veilig voelt.
En het verwensen van een pijnsignaal is geen teken van je veilig voelen, nietwaar!?
Het is een houding die niet getuigt van vertrouwen, integendeel: het is angst die de regie heeft. En met angst kun je niet vergeten… want angst doet vecht-vlucht-reacties in je lichaam ontstaan. En met je lichaam in paraatheid om te vechten en te vluchten, is je gevoel van veiligheid ver weg en je rust verdwenen…
Je lichaam vraagt om vertrouwen. Want je lichaam wil het liefst vergeten.
Om pijn te vergeten zul je op een of andere manier vertrouwen moeten hebben of krijgen in de genezingskracht van je lichaam.
Om pijn te vergeten zul je dus erop moeten vertrouwen dat het betreffende onderdeel van je lichaam (waarin de pijn zit) vroeger of later weer goed zal kunnen functioneren, zelfs wanneer jij je er niet mee zou bemoeien. Jouw zorgen maken helpt niet, integendeel, ze vergroten het probleem.
En dat kun jij ook!
Heb jij chronische pijn?
Kunnen de artsen niets vinden en lijd je desondanks?
Dan is de kans groot dat onveiligheid voor jou op een of andere manier een grote rol speelt!
Ik kan je helpen om dat vermogen om te vertrouwen in het verloop van het natuurlijke genezingsproces weer goed te laten werken.
En daarmee krijg jij de sleutel in handen om je pijnbeleving te verminderen.
Want ja, je leest het goed: “pijnbeleving verminderen”, niet pijn doen verdwijnen.
Want hoeveel pijn wil je overhouden?
In welke situaties komt een beetje pijn je best goed uit?
En bovendien: de pijn als belangrijk waarschuwingsignaal willen we natuurlijk nooit verliezen!
door Tura Gerards
.png){kind=spacer}
website maken