Blog van 'n conflictbevrijder

Nee zeggen tegen iemand als je gewend bent om ja te zeggen kan een enorme uitdaging zijn. Onbewust leerden velen van ons van kinds af aan dat ja zeggen goed is en nee zeggen verkeerd. Want je merkte al gauw dat je door te voldoen aan eisen en verzoeken van anderen niet alleen conflicten en kritiek kon vermijden, maar ook lof en liefde kon verdienen. Dat was dubbele winst. Oftewel op korte termijn alleen maar voordelen. Nogal wiedes dat je die neiging tot toegeven ontwikkelde! Maar helaas is nee zeggen onlosmakelijk verweven met het maken van eigen keuzes. Als jij uit angst voor afwijzing geen nee mag zeggen van jezelf, heb je jezelf in feite van je keuzevrijheid beroofd. 

Waarom is nee zeggen toch zo lastig? Dit lijkt volgens de geleerden vooral zo te zijn vanwege het risico dat je loopt op afwijzing. Afwijziging voelt namelijk als pijn. Onderzoekers vonden dat bij afwijzing dezelfde gebieden in de hersenen worden geactiveerd als bij heftige lichamelijke pijn. En pijn is iets wat je wil vermijden. Het is echter helemaal niet gezegd dat jouw nee tot afwijzing gaat leiden! In de praktijk blijkt dat reuze mee te vallen. Misschien is er wel even sprake van ongemak aan de andere kant, als jij niet doet wat die ander goed uitkomt, maar dat waait meestal weer over. Zeker als je achter jezelf blijft staan.

Durf je het risico op afwijzing aan, dan is de beloning groot. Dit is wat een simpel 'nee, sorry, dat lukt me niet' je kan opleveren: 1) je bespaart er superveel tijd mee, 2) je krijgt er je gezondheid mee terug, zowel psychisch (peace of mind) als fysiek (voldoende rust en slaap!) en
3) je hebt je keuzevrijheid terug. Waarmee je weer aan het roer van je eigen leven staat! De keuze hebben is nodig om je leven te kunnen inrichten naar jouw waarden en normen, in plaats naar die van anderen. Zeg nou zelf, je bent toch niet geboren om een copy cat van iemand anders te zijn, dat is toch zonde van je leven! En daarbij: jouw ja betekent pas ècht iets, als je de vrijheid voelde om ook nee te mogen zeggen.

De grote vraag is natuurlijk wel: hoe krijg je jezelf zover een grens te stellen? Op de eerste plaats moet je 'm voelen. Dat wil zeggen je bewust willen zijn van je grens (je gevoel erkennen). Voor wie daar veel moeite mee heeft, lees dit blog over de moederwond. Maar stel je voelt 'm, dan zijn er daarna twee routes die je kunt bewandelen: linksom en rechtsom. 

Linksom = de via positiva: je vervangt je ja tegen de ander door een ja tegen jezelf. Dat laatste dient by the way het fundament onder elk ja tegen ieder ander te zijn. Je eerste plicht is voor jezelf te zorgen. De beste metafoor daarvoor blijft wat mij betreft dat wanneer het vliegtuig neerstort je éérst jezelf dat mondkapje op moet zetten, alvorens dit bij je kind te doen. Want zonder jou gaat je kind het ook niet overleven. Onthou dat. Gezond verstand is a joy forever. Ja zeggen tegen jezelf communiceert bovendien prettiger dan nee zeggen tegen die ander. Daarmee hou je het immers lekker bij jezelf. 'Ik moet deze keer echt voor mezelf (of m'n gezin) kiezen, want anders kom ik in de problemen' klinkt heel anders dan 'Jij overvraagt me voortdurend!' 
 

Rechtsom = de via negativa: je gaat een poosje standaard nee zeggen tegen alle verzoeken van anderen (maar niet tegen je verplichtingen natuurlijk, die doe je juist conscientieus!). Waarbij het belangrijk is je nee op een luchtige manier te brengen. Nou snap ik heel goed dat jouw ideaalbeeld waarschijnlijk niet is om een notoire ‘neezegger’ te worden (je weet wel, die mensen die precies de andere kant op doorschieten), maar het is de moeite van het proberen waard. Want eigenlijk heb je die ervaring nodig. Alleen zo kom je er achter dat het leven zonder jou ook doorgaat. En deze strategie mag je dan pas loslaten als nee zeggen je niks meer doet. Pas daarna gaan jouw ja en nee uit een evenwichter plek in jou komen. Vanuit de plek van verbinding met jezelf.

Bewaak als een leeuw de harde ondergrens. Hoe weet je of jij je dit advies moet aantrekken? Dat is als jouw pleasegedrag ten koste gaat van je eigen welzijn en gezondheid en/of het welzijn en de gezondheid van degenen die direct afhankelijk van jou zijn, zoals bv je (nog jonge) kinderen. Waarbij de keiharde ondergrens ligt bij het aspect 'gezondheid'. Gezondheid is 'non-negotiable' (niet onderhandelbaar). En nee, er is inderdaad niks mis met iets voor een ander doen, integendeel, maar zelfopoffering werkt alleen maar positief uit als het gestoeld is op een ja tegen jezelf (bv tegen jouw diepste waarden, zonder welke je jezelf niet meer zou herkennen) en niet als het ten koste gaat van jouw gezondheid en/of die van je kindjes... 

Streng hè? Bepaal dan ook vooral voor jezelf of ik onzin loop te verkopen, of dat je het kunt aannemen. Als dit laatste het geval is: go for it, NU, voor het te laat is en jij met een burnout je leven een paar jaar aan de wilgen kunt hangen. En is het nog altijd te moeilijk voor je, bijvoorbeeld als gevolg van een moederwond, zoek in godsnaam hulp. Ga er voor. Je krijgt er een leven voor terug!

aleXandra

Gerelateerde artikelen