Blog van 'n conflictbevrijder

Na de workshop Benut je Conflict, die ze met (bijna) het hele team gevolgd hadden, dringt het nog meer door tot Darlene: ze moet aan de slag met het sluimerende conflict met haar collega. De situatie is een dagelijkse innerlijke strijd en bron van energieverlies voor haar geworden. Na het bewuste overleg waarin ze eindelijk lucht gaf aan haar irritatie, verloopt het contact stroef en vervelend. Latere toenaderingspogingen werden niet-ontvankelijk verklaard, waarna Darlene haar hoop op mijn workshop had gevestigd. Tot haar frustratie echter meldde de betreffende collega zich ziek op die dag. ‘Echt geen toeval hoor’, zegt ze, ‘ ze voelde vast nattigheid.’

Wat doe ik verkeerd?
Darlene heeft zodanig last van de situatie dat ze dolgraag gecoacht wil worden. Al bij de intake blijkt dat onder het conflict met haar collega een ervaring schuilgaat die haar feitelijk nog erger aan het hart gaat. Sinds vier jaar heeft ze geen contact meer met haar jongste zus Lela. Ja er was een ruzie, over iets kleins, en sindsdien wil Lela geen contact meer. Iedereen heeft zich ermee bemoeid, maar haar zus houdt stug afstand. Darlene kan het niet verkroppen. En nu ze weer zoiets heeft, met haar collega die alleen het hoognodige met haar deelt, wordt ze helemaal gek. ‘Wat doe ik verkeerd?! Waarom praten ze niet met me? Wat moet ik hiermee?’, jammert ze.

Conflictmijder verantwoordelijk voor onoplosbaarheid conflict
Darlene is niet de enige met dit probleem. Conflictvermijding is een groot probleem, en volgens mij in omvang een groter probleem dan het tegenovergestelde ineffectieve reactiepatroon: agressie. Conflict wordt immers meer vermeden dan uitgestreden. Mensen denken dat dit minder erg is, maar conflictmijding creeert net zo goed slachtoffers. Ongezien, en met schone handen, trekken conflictmijders geruisloos een spoor van verdriet achter zich aan. Zich geen rekenschap gevend van het feit dat ze de ander in onzekerheid en kwetsbaarheid achterlaten. Gedumpt voor wat? Voor wie? Waarom? Verdriet dat zomaar om kan slaan in minderwaardigheidsgevoelens, of haat.  
Conflictvermijding zorgt ervoor dat een conflict ongrijpbaar wordt en doorsluimert. Bewust dan wel onbewust trekt de mijder aan de touwtjes van de toekomstige vrede. In andere woorden: waar strijders oorlogen beginnen, zorgen mijders ervoor dat ze voortduren. De volwassen omgang is (natuurlijk): ontvankelijkheid voor de ander en dialoog. 

De arrogantie van de onwetendheid
Ik heb het altijd wonderlijk gevonden dat conflictmijders de destructiviteit van hun gedrag vaak met het grootste gemak bagatelliseren. Maar onder het mom van ‘er boven staan’, of ‘de ander niet willen kwetsen’ – ook zo’n geliefde drogreden - houden mijders de cirkel van lijden net zo hard in stand als strijders. Dus alle zelfvergoelijking ten spijt: conflictmijding is geen teken van beschaving, nooit. Conflictmijding heeft niets met liefde of loslaten te maken, maar met lafheid (angst), manipulatie (berekening), gemakzucht (luiheid), of onverschilligheid (liefdeloosheid). Wat allemaal vormen van onwetendheid zijn. Het is - net als agressie - een zwaktebod, dat verwijst naar het beschermen van eigenbelang. Agressie heeft alleen als 'voordeel’, dat het ‘out in the open’ is, waardoor er aan het probleem gewerkt kan worden.  

Slecht te begrijpen eigenbelang
‘Eigenbelang??’ Op Darlenes voorhoofd prijkt een groot vraagteken. ‘Welk belang zou mijn zus er bij kunnen hebben dat wij geen contact hebben?’ Ik leg uit dat het behalve om materieel belang, ook om ego gaat dat beschermd, of niet aan het licht mag komen. Mensen die een conflict in stand houden, houden vast aan hun boosheid om zich van jou, een bepaalde situatie of positie los te kunnen maken. Ze willen afstand, ruimte. Om iets anders te doen met hun leven, hun eigen keuzes te maken, of een richting in te slaan waar jij niet in past. Of waarvan ze denken dat jij die niet begrijpt of goedkeurt. Hun boosheid helpt hen om de keuze voor zichzelf te maken, afstand te creeren, en hun verdriet (over het afscheid, of het verleden) niet te hoeven voelen...' Hoe dan ook. Voor jou, de achterblijver, kan dat heel oneerlijk of onnodig voelen, maar de ander heeft het blijkbaar nodig en kan niet anders. En omdat je nooit alle details kent, kun je het ook niet veroordelen. ‘Pfff, niet veroordelen, ja dat zal best’,  verzucht Darlene, ‘maar daarmee ben ik er nog niet klaar mee.’  

Verlangen management
‘Wat zou je graag willen?’, vraag ik. ‘Dat we weer in gesprek komen’, zegt Darlene.
‘Is dat gezien je eigen en de pogingen van anderen een reële mogelijkheid?’, vraag ik.
‘Nee, niet echt.’ ‘Dan is dat de realiteit waarmee we aan de slag moeten.’  
Bam. Darlene kijkt verslagen. ‘Maar ik dacht… ik hoopte… misschien als ik het anders aanpak?’
‘Soms is dat zeker een optie, maar in dit geval niet, ben ik bang lieverd. Deze stevig vergrendelde deur krijg jij niet open, tenzij door te forceren. Maar forceren werkt niet. Ten diepste weet elk mens zich vrij, en verdraagt niemand dwang, claim of bemoeienis die als teveel wordt ervaren, ook al komt die uit nog zulke goede bedoelingen voort. Het ziet er naar uit dat de situatie jou uitdaagt een andere route te nemen: naar binnen, en niet naar buiten, richting de ander. Deze conflicten verwijzen naar een andere ontwikkelingsles dan herstel van de oude relatie.' 'Hoe weet je dat?', vraagt ze. 'Omdat jij overduidelijk je nek hebt uitgestoken, en de ander daar niet op in ging. Dat is de reality check.'

Tips voor omgaan met een onoplosbaar conflict
Het lijkt misschien een lang verhaal om bovenstaand punt duidelijk te maken, maar eenieder die ooit geconfronteerd werd met de halsstarrigheid van een dierbare die niet wil praten weet dat het aanvaarden van de realiteit zoals die is de lastigste stap is om te nemen. Deze stap is echter noodzakelijk. Een verzachtend inzicht dat ik mensen hierbij altijd meegeef is dat ze niet de situatie hoeven te accepteren (want hoe kun je accepteren dat bijvoorbeeld je kind je niet meer wilt zien, dat is niet te doen!), maar hun emoties over de situatie. Dus hun verdriet, teleurstelling, woede, en/of angst over het in de steek gelaten zijn. Die emoties zijn volledig je eigen zorg en verantwoordelijkheid. Daar op een goede manier zelf voor te zorgen, maakt dat je - nog los van vergeving - je innerlijke strijd los kunt laten. Dat zijn dingen die je kunt leren. Daarnaast is het van belang te onderkennen dat je op relationeel niveau niet altijd iets moet met een conflict. Misschien moet vooral de ander iets leren op betrekkingsniveau. En niet alle relaties zijn per sé voor het leven. Tot slot is het heel heilzaam om de blessing in disguise in het conflict te achterhalen. In elk (innerlijk) conflict zit een speciaal geschenk voor jou verborgen: een belangrijke boodschap, inzicht en/of ontwikkelingsmogelijkheid. Die kan alleen jij ontdekken. Al dan niet met hulp van je conflictcoach. :)   

© Alexandra van Smoorenburg, conflictbevrijder 

Gerelateerde blogs

Blog: ‘Kies jij maar.’ Over beschadigd verlangen, februari 2015

Blog: Meebewegen, of grenzen stellen?, februari 2015
Artikel: Over conflict en loslaten (een vies praatje), april 2013

Vond je dit artikel de moeite waard? Reageer, like of deel het!