Blog van 'n conflictbevrijder

Perfectionisme is een eigenschap die we al jong in ons systeem verankerden, schrijft Travis Bradberry. In die periode zorgden onze inzet en prestaties ervoor dat we op school en/of thuis (enigszins) gezien en aardig gevonden werden. Het bleek al gauw een handige manier om ons van anderen te onderscheiden en eigenwaarde aan te ontlenen. Helaas leerde meestal niemand ons hierin een balans te vinden. Waardoor we op latere leeftijd een punt kunnen bereiken waarop ons perfectionisme ons juist begint te hinderen.

Perfectionisme wordt over het algemeen hogelijk gewaardeerd door onze omgeving en zelden afgeremd. Heb je zelf een blinde vlek op dit punt dan kan het maar zo uit de hand lopen. Wetenschappelijk onderzoek toonde aan dat perfectionisme gemakkelijk leidt tot depressie, angst en burn-out. Voor de perfectionist is er eigenlijk maar één manier om het perfectionisme onder controle te krijgen: tijdig erkennen dat het je prestaties begint te ondermijnen. Dit is echter niet gemakkelijk, omdat het perfectionisme zich juist verbergt achter hard werken en doorzetten. 

Harvard professor Tal Ben-Shahar bedacht een aardig alternatief voor de perfectionist: word optimalist in plaats van perfectionist! In zijn boek The Pursuit of Perfect: How to Stop Chasing Perfection and Start Living a Richer, Happier Life schrijft hij dat optimalisten net zo zeer ingesteld zijn op succes, maar dat ze flexibeler zijn en zich sneller aanpassen. Dat maakt hen behalve gelukkiger in en met hun werk, ook productiever. Het cruciale verschil tussen die twee? De eerste verwerpt de realiteit in wezen, terwijl de laatste bereid is deze te accepteren.

Om jezelf van perfectionist naar optimalist te transformeren moet je dus weten wanneer je perfectionisme uit de hand loopt. Let daartoe op de volgende signalen:   

1. Je weet dat je perfectionisme een probleem is, maar houdt jezelf voor dat je het wel moet zijn om succesvol te kunnen zijn
   Succes komt niet vanzelf. Vaak forceren mensen zichzelf om succes af te dwingen. Merk je dat je om die reden stress en pijn aan het rechtvaardigen bent, dan ben je doorgeschoten in je perfectionisme. 
    
2. Je gaat meteen in de verdediging bij negatieve feedback
   Perfectionisten hechten veel belang aan wat een ander van hen denkt. Vaak gaan ze al in de verdediging voordat ze überhaupt feedback vernomen hebben! Ze doen er alles aan om goed te presteren en dus komt kritiek snoeihard aan. Ook als deze goed opgebouwd en nuttig is. 
    
3. Je bent kritisch over anderen
   Hoewel perfectionisten zelf dus slecht kritiek kunnen verdragen, zijn ze er vaak als de kippen bij om anderen kritiek te geven en neer te halen. Ze voeren hun scherpe oordeel (dat ze ook op zichzelf botvieren natuurlijk) gemakkelijk door naar anderen, vooral als ze die ander als een concurrent of bedreiging ervaren.  
    
4. Je stelt voortdurend alles uit
   Perfectionisme leidt vaak tot faalangst. Zelfs eenvoudige taken worden uitgesteld, omdat ze perfect moeten worden uitgevoerd. Perfectionisten zijn ervan overtuigd dat als een idee niet perfect is, het niet tot een goed resultaat zal leiden. Hierdoor hebben ze voortdurend de neiging om te verstarren en uit te stellen. 
   
5. Je hebt last van schuldgevoelens
   Perfectionisten voelen zich heel gauw schuldig en hebben snel het gevoel tekort te schieten. Dat leidt tot stress en leidt gemakkelijk tot depressiviteit en angst. Maar hé, wie heeft er wat aan schuldgevoelens? Jijzelf? De ander? Wees reëel: wie zit er nou op schuldgevoelens te wachten? 
    
6. Je neemt fouten erg persoonlijk en hoog op
   Perfectionisten nemen hun werk zo ernstig dat ze de neiging hebben om de impact van hun fouten te overschatten. Over de kleinste dingen kunnen ze enorm teleurgesteld zijn. Dit is een belangrijk probleem, want hierdoor verliezen ze hun veerkracht. Het vermogen snel van een fout of mislukking te herstellen is cruciaal voor je eigenwaarde en innerlijke tevredenheid. 
    
7. Je hebt plezier in het falen van anderen
   Perfectionisten vinden soms voldoening in het feit dat anderen dezelfde frustraties hebben als zij. Al duren dergelijke momenten van opluchting meestal niet erg lang. Het onbewuste maakt namelijk geen verschil tussen hoe je over de ander denkt en over jezelf, waardoor negativiteit altijd terugslaat op jezelf. Negatief denken is altijd ondermijnend, of het nu op de ander of op jezelf betrekking heeft.
    
8. Je vreest voortdurend afwijzing
   Perfectionisten hebben de goedkeuring van anderen nodig om zich succesvol te voelen. Die mentaliteit maakt hen kwetsbaar voor afwijzing. Dat kan heel ver gaan, want perfectionisten zijn bang van allerlei zaken, zoals om opslag vragen of hun eigen passies nastreven. Liever doen ze iets wat hen de goedkeuring van anderen oplevert. Daardoor zijn ze vaak minder creatief en wordt hun progressie als persoon vertraagd.

Wil jij je perfectionisme ombuigen naar optimalisme? Met een transformatief Conflict & Lifecoachingtraject help ik jou snel en gemakkelijk de gevaren van perfectionisme voor eens en altijd af te wenden.   

Gerelateerde artikelen

Blog: Re-integreren na burn-out? Lees hoe het Lisa Perfectionista vergaat!