Blog van 'n conflictbevrijder

Omgaan met intimidatie

‘Ik zou niet weten welke 'zin' deze situatie zou kunnen hebben’, zegt Lisan.

Lisan is naar mij doorverwezen door de bedrijfsarts. Ze had zich ziek gemeld met spanningsklachten, maar de arts had geoordeeld dat er sprake was van een conflict. Ze had mijn website bekeken en had 'wel wat vraagtekens’ bij de positieve toon die ze daarop aantrof. Ze meende dat het probleem op haar werk 'te ernstig en te ver doorgeschoten' zou zijn voor oplossing.

'Belangrijker dan de omvang van het probleem is hoe je er mee omgaat', zeg ik tegen haar.

‘Op zichzelf beschouwd heeft conflict - in jouw geval intimidatie - natuurlijk geen enkele zin, maar je kunt er wel zin aan geven. Bijvoorbeeld door de manier waarop je er mee om leert gaan. 

Door zelfreflectie kun je achter belangrijke dingen komen: je leert meer over de kwestie, over je zelf, over wat belangrijk voor je is, en over hoe het ook anders kan. En misschien ga je bepaalde zaken dan anders aanpakken, waardoor ze beter of gemakkelijker gaan. Of maak je een nieuwe keuze. Als je zin kunt geven aan een lastige levenservaring, maakt dat deze draaglijker. Achteraf zijn mensen soms zelfs blij dat het euvel op hun pad is gekomen!'

Hmm. Dat moet ze even verwerken. Vooralsnog kan ze zich er niet veel bij voorstellen. 

Bij Lisan op de afdeling blijkt een nare, onveilige sfeer te hangen. Ze heeft een vrouwelijke leidinggevende die aanvankelijk erg positief op haar over kwam, maar al gauw 'nogal een eng mens' bleek te zijn. 'Ze manipuleert en intimideert. Als je haar aanwijzingen niet stante pede opvolgt, heb je een vet probleem. Ook trekt ze bepaalde mensen voor. Mijn collega's zijn intussen in twee groepen te verdelen: hielenlikkers en angsthazen. Iedereen is bang voor zijn baantje! Eigenlijk vertrouw ik niemand meer', zegt Lisan.

'Wat gebeurde er precies, dat je je ziek meldde’, vraag ik.

'Ik kon niet meer denken’, zegt ze. ‘Ik was gewoon op van de zenuwen.'  

We hebben vijf sessies om aan het probleem te werken. Eerst gaan we aan de slag met spanningsregulering en zelfbescherming, dan met strategie. Lisan gaat snel vooruit en heeft na twee sessies voor zichzelf duidelijk hoe ze haar energie bij zich kan houden en emotioneel in het zadel kan blijven. Ze besluit weer aan de slag te gaan. Aangezien haar werkomgeving niet opeens veranderd is, is dat emotioneel gezien flink aanpoten. Ze houdt echter stug haar strategie vol en oefent met sneller haar negatieve gevoelens kan loslaten, wat al gauw vruchten afwerpt. Het valt ook anderen op dat ze veranderd is. ‘Het lijkt wel of ik meer met rust gelaten wordt’, zegt ze. ‘Ze weten niet meer wat ze aan me hebben zeker!’

Tot mijn verrassing vraagt Lisan of we de laatste sessie aan zingeving kunnen besteden.

‘Wat is er veranderd, dat je hier nu nieuwsgierig naar bent geworden’, vraag ik. 

‘Zingeving heb ik altijd beschouwd als mooie theorie, maar niet van deze aarde’, zegt ze. ‘Wat mij echter opvalt, is dat jij juist heel goed nagaat hoe het bij mij in de praktijk werkt. Daardoor heb ik meer zelfvertrouwen gekregen en gaat het nu toch beter op het werk, iets wat ik me eerder niet kon voorstellen. 

‘Mooi!’, zeg ik, ‘En vertel dan eens: wat heeft deze situatie je tot nu toe opgeleverd? 

‘Eèn middag vrij in de week!’, zegt ze ondeugend, ‘om hier bij jou te mogen komen zweten.’  

‘Dat is dan één winstpunt’, zeg ik, ‘nou wil ik er minstens nóg 25 horen!’

..... 

Word jij geintimideerd op je werk? Mogelijk heb je dan iets aan de volgende tips: 

Bescherm jezelf zonder jezelf te verloochenen. Daarmee bedoel ik: onthou je van kritiek, al helemaal niet via de mail! Herhaal liever steeds opnieuw wat jij belangrijk vindt: je waarden, belangen of principes. 

Wees ook voorzichtig met het verpakken van je kritiek in vragen. De ander heeft die truc gelijk door. Een gemeende vraag kun je wel altijd stellen. 

Ga niet in op suggestieve of prikkelende opmerkingen en laat je niet verleiden tot het geven van je mening over van alles en nog wat. Hou de ander zo mogelijk ontspannen op afstand, bv door mistige, of relativerende opmerkingen te plaatsen.

Voer zakelijke gesprekken bij voorkeur niet in je eentje (neem zo mogelijk iemand mee) en ga niet in op aanlokkelijke voorstellen. Deze veranderen namelijk meestal al gauw in de spreekwoordelijke 'hel op aarde'. Houd dus niet alleen persoonlijk, maar ook zakelijk gezien afstand. Want waarom zou je met je volle verstand je kostbare tijd op aarde vergallen met narigheid?? 

Zorg goed voor je zelf. Reflecteer op jezelf en onderken de emotionele belasting. Zoek iemand die je begrijpt en coacht, en probeer te achterhalen hoe je van deze omstandigheden het beste kunt maken, en ze kunt benutten.  

Onderneem in je vrije tijd leuke, ontspannende dingen die je zinnen verzetten. Hoe moeilijk het ook is: maak hier bewust ruimte voor! Zonder positieve tegenhangers overleef je zulke tijden niet en zak je steeds verder weg in een moeras van negativiteit. Niet langer uitstellen dus, inplannen die uitstapjes en activiteiten! 

Alexandra van Smoorenburg

Gerelateerde blogs

Wat te doen als de werkdruk je te hoog wordt, jan 2014

Hoe blijf je overeind als de organisatie onder je kont vandaan afgebroken wordt?, mei 2013

Over conflict en loslaten (en een vies praatje), april 2014